Nehir Kılavuz, Mert Baştürk ve Ozan Mert Göktürk’ün yazısı…
Havadelisi ekibinin katkılarıyla…
———
Mart 2011’de ülkemize kısa bir ziyarette bulunan Cemile Bahar‘ın on yıllardır kayıp olan ablası Şamile Bahar, yakın geçmişte görmediğimiz kadar güçlü bir mart sistemi olarak karşımızda! (Cemile Bahar‘ın akıbetini merak edenler, izini 11 yıl önceki yazımızda sürebilirler)
Orta Avrupa’dan İskandinavya’ya doğru uzanan yüksek basınç, yani “sırt”, kuzey ucunu Rusya’ya doğru kırarak Sibirya’daki soğuk havayı Kırım üzerinden ülkemize indiriyor.
Halihazırda mevsime göre biraz soğuk seyreden havalar, Şamile Bahar‘ın görünmesiyle birlikte Çarşamba akşamından ve ülkemizin kuzeybatısından (bravo bildiniz, Marmara’dan) başlayarak, daha da soğuyacak.
Ocak ayı ayarında, dört başı mamur bir kış sistemi olan Şamile Bahar, yaklaşık 1 hafta boyunca dondurucu soğuklara ve aralıklarla kar yağışlarına yol açacak.
Soğuğun gücü ve süresi, ilaveten kar yağışlarının miktarı ve görüleceği alanın büyüklüğü bakımından bu yaklaşan soğuk hava kütlesi, MART AYINDA gelme olasılığı son derece düşük, nadir, ekstrem sistemlerdendir.
Aşağıda yer alan 1 haftalık 850 hPa sıcaklık anomalisi animasyonunda görüldüğü gibi, sıcaklıklar 1 hafta boyunca mevsim normallerinin yer yer 8 ila 15 derece altında seyredecek.
Son verilere göre, kar en fazla (sırasıyla) Karadeniz (özellikle yüksekleri), Doğu Anadolu, Bursa, İstanbul, Doğu Marmara ve İç Anadolu’nun güney ve doğusunda etkili olacak. Özellikle şehir ve bölgeler arasındaki yollar son derece tehlikeli hale gelecek. Uyarıları takip etmeniz gerekiyor.
İstanbul ile Artvin arasında kalan kıyı şeridinin büyük bir bölümü, önümüzdeki 1 hafta 10 günlük süreçte -miktarı konuma ve ince detaylara bağlı olarak değişecek olmakla birlikte- kar yağışı alacak. Sahillerde dahi kar birikimi görülebilecek periyotlar; Marmara’da Perşembe erken saatlerden Pazar gününe kadar, Batı ve Orta Karadeniz’de Perşembe akşam saatlerinden Pazar akşam saatlerine kadar olacak gibi görünüyor. Hafta sonu Doğu Karadeniz’de de kar var; ancak bu bölgenin sahil kesimi, kayda değer kar birikimi için yeni haftanın başında görünen ikincil sistemi bekleyecek. Yani bu işler her zamanki gibi sırayla olacak 
Aşağıdaki toplam kar haritasında, Karadeniz üzerindeki dev yağış hatları dikkat çekiyor! Tam konum ve doğrultuları değişime açıktır.
İSTANBUL ÖZEL
İstanbul’daki kar, Karadeniz üzerinde oluşacal vorteks/burgaçlar VE deniz etkisi mekanizması (DEK) ile oluşacak. Şehirde perşembe erken saatlerden itibaren, aralıklarla, yer yer yoğun olmak üzere kar yağışları görülecek. Efsane 1987, 2004, 2017 karları kadar OLMAYACAK, ama özellikle yüksekçe semtler için ciddi bir sistem yaklaşıyor. Sahil semtlerinde de (muhtemelen perşembe akşamından itibaren) kartopu oynanabilir.
Şamile Bahar, Perşembe-Cumartesi arasındaki 48 saatlik periyotta görülecek aralıklı ama etkili kar sağanaklarıyla ve ÇOK SOĞUK havasıyla, İstanbul’un mart ayına göre “nadir” sayılabilecek güçtedir. Örneğin, Kartal istasyonunda meşhur 1987 kışına ait -5.7 derecelik Mart ayı en düşük sıcaklık rekorunun, bu sistemin sonundaki kar örtüsünün de etkisiyle (örneğin Pazar gecesi) kırılma ihtimali bulunuyor.
Çarşamba ikindi vaktinden itibaren tek tük görülecek kar ve graupel sağanakları açılışı yapıyor olsa da; şehirde sistemin ilk etkili perdesi Perşembe sabahı aralanıyor. Karadeniz üzerinden şehre yaklaşacak üst seviye soğuğu, Avrupa Yakası ve şehrin batısı ağırlıklı olmak üzere yoğun kar sağanakları bırakacak. Bu ilk perde, soğuk çekirdek Marmara’ya tam olarak sokulmadan geleceği için, bırakacağı kar da özellikle alçak semtlerde (100 metre ve altı) cıvık olabilir, hatta öğle saatlerinde özellikle yağışın hafiflediği anlarda karla karışık yağmura dönüşebilir.
Perşembe akşam saatlerinden itibaren, kıyılarda da yağış anında birikim problemi olmayacaktır. Cuma öğlene kadar şehri vuracak deniz etkili kütleler, rakım farketmeksizin kar birikimi oluşturur.
Cuma öğleden sonra, DEK’ler biraz vites düşürerek, daha çok Anadolu Yakası’nda olmak üzere aralıklı olarak devam edecek. Mevsim itibariyle dik gelen güneş ışınları ve uzayan gün süreleri, öğleden sonra özellikle alçak semtlerde erimeyi kaçınılmaz kılıyor. Yine de Cuma günü sıcaklık il genelinde +1/+2 derecelerin pek üzerine çıkmayacaktır. Akşam saatlerinde ise il genelinde kuvvetli buzlanma olacak: sahillerde dahi -2/-3 dereceler beklenebilir. Bu soğuk, sonrasında gelecek kar sağanaklarının etkili olması için uygun bir ortam hazırlayacaktır.
Kar kalınlığı tahminleri, her DEK sisteminde olduğu gibi bu sistemde de zor. Özellikle hafta sonu, rotası ve etkileyeceği noktalar konusunda modellerin henüz mutabık olmadığı muhtemel vorteks oluşumu, kar kalınlığı değerlerini ciddi ölçüde etkileyecektir. Bu kısımdaki piyango yine Avrupa Yakası’na çıkabilir, daha doğulu bir rota izleyip Kocaeli-Sakarya civarlarını da sevindirebilir. Gelişmeleri başlık altında takip ediyor olacağız. Yine de, bu kadar yazmışken hiç santim konuşmamak olmaz, usulen ekleyelim:
Avrupa Yakası: Boğaz çevresi daha şanslı olmak üzere sahillerde 5-15, yükseklerde 10-35 cm… Anadolu Yakası: Sahillerde 7-20 cm, yükseklerde 15-40 cm…
Daha fazla ayrıntı için resmi uyarıları ve Havadelisi sosyal medya hesaplarını takip edebilirsiniz.