Quantcast
Channel: Hava Delisinin Not Defteri
Viewing all 221 articles
Browse latest View live

Hafta Sonu İç Bölgelerde Yoğun Kar! (Biraz da Uzun Vade)

$
0
0

Erdem Erdoğan’ın yazısı…
———
Mevsimlik tahminimizde bu sene ülkemizde kışın nispeten yumuşak geçeceğini düşündüğümüzü söylemiştik. Aralık ayının ilk yarısında belki de bizim düşündüğümüzden bile fazla, sürekli güneyli rüzgarlarla ve sıkıcı havalarla karşılaştık. Aralık ayının ilk 20 günü itibariyle Avrupa Kıtası’nda sıcaklıkların mevsim normallerinden farkını aşağıda görebilirsiniz. Sibirya soğuklarının yerinde yeller eserken, Atlantik siklonları nefessiz Batı Avrupa’ya akmış.

ncep_cfsr_europe_t2m_anom

Birkaç gündür süren soğuk havalar ve yağmurlar biraz olsun yüreğimize su serpti. Henüz bu soğuk havalar geri çekilmeden, aşırı pozitif AO-NAO faktörüyle, cuma akşam saatlerinden itibaren Sahra Çölü’nden (evet doğru okudunuz) çıkan alçak basınç merkezi İç Batı Anadolu’da etkili olmaya başlayacak. Cumartesi ve pazar günleri İç Anadolu batısında ve İç Ege’de kar ve fırtına etkili olacaktır, hafta sonu şehirlerarası yollarda olmaktan kaçınınız.

anigifsst

Son model çalıştırmalarına göre pazar akşamına kadar EskişehirKütahyaBilecikBolu ve Konya dolaylarında 15-20 santimlere kadar kar kalınlığı sürpriz olmaz. Ankara ise şu an 5-10 cm aralığında görünüyor, ancak siklonlu sistemler son ana kadar yalpalama yapabildiklerinden dolayı net bir şey söylemek şu anda zor. Bu sistem İstanbul içinse yok hükmünde gibi, hafta sonu aralıklı yağmur geçişleri dışında bir beklentiniz olmasın.

ecmwf_acc_snow_turkey_102

Blogu iç bölgelerden takip eden -özellikle de tüm sene kaybolup Eskişehir’e sistem gelince ortaya çıkan- arkadaşlarımızdan sistem süresince yorumlarını, model güncellemelerini, haritaları ve sisteme ait fotoğraf video kayıtlarını bu başlıkta paylaşmalarını rica ediyorum. Ankara konusunda uzman olan Mehmet Göktuğ ve White Fox da sistemle ilgili düşüncelerini burada paylaşacaklardır. Hayırlı sistemler 🙂

Uzun vadeye bakacak olursak, bu berbat kış başlangıcının sebebi olarak Kuzey Amerika’nın batısına yapışıp kalan dev yüksek basınç merkezini gösterebiliriz. O yüksek basıncın oradaki varlığı nedeniyle Atlantik siklonları Avrupa Kıtası’nda egemen oluyor ve  bizim kışımıza çomak sokuyor.

eps_z500a_d5_globe_192

Uzun vadeli tahminlere göre maalesef bu illet yüksek basınç merkezi bir süre daha oralarda gezinecek gibi görünüyor. Son üç yıldır aksiyon dolu geçirdiğimiz yılbaşında bu sene çok büyük ihtimalle foslayacağız.

Geçmişteki benzer yılları temel alırsak bu seneki gidişatın maalesef Ocak ayına da sarkıp onu da mahvedeceği ihtimali pek de azımsanmayacak düzeyde görünüyor. Yine de takipte kalacağız, atmosfer her sene geçmişten bağımsız olarak kendi tarihini yazmaktadır, bekleyip göreceğiz. Bol karlı ve yağışlı kışlar diliyorum 🙂


Doğu’dan Manzaralar

$
0
0

Bir süre Doğu’da görev yapmış olan Karpat rumuzlu coğrafya hocamız Doğan Acar‘dan, fotoğraflarla süslenmiş bazı hatıralar, ayrıca Doğu’nun havasıyla ilgili bilgi ve anektodlar… Doğan Acar‘ın kendi yazısı…
—–

Geçen sene tam da bu zamanlardan, Bitlis ve Mutki civarından birkaç fotoğraf…

Görüntüler Bitlis Mutki arasından, buranın yükseltisi 1400 m civarında hatırlatmakta fayda var; Bitlis merkezin büyük kısmı buradan daha yüksekte yer alıyor.


Bu bölgeye Akdeniz kuş uçumu neredeyse 600 km, Karadeniz ise yine kuş uçumu 400 km uzaklıkta bulunuyor. Bu bölge ile alakalı, kar yağışlarıyla ilgili bilimsel bir çalışmaya ya da şöyle söyleyeyim tam olarak bölgeyi kapsayan net bir çalışmaya rastlamadım. Sadece Bitlis değil, Tunceli’den Yüksekova’ya kadar olan bölge; Orta Akdeniz ve Doğu Akdeniz siklonlu bir kış sezonunda müthiş kar alıyor. Karadeniz sistemleri Doğu Anadolu’nun kuzeyinde bilhassa da Kars ve Ardahan’da yağışlara sebep oluyor. Oraları Karadeniz Dağları’nın ardında (duldasında) kaldığı için Karadeniz yaylaları ile kıyaslanmayacak ölçüde düşük miktarlarda kar yağışı alıyor.

Peki Akdeniz’e bu kadar uzak bir bölge nasıl oluyor da böyle yüksek miktarlarda kar yağışı alabiliyor? Şöyle anlatalım; Doğu Akdeniz siklonlarının rotası genelde saat 2 veya 3 yönünde doğuya doğrudur. Yani Doğu Akdeniz siklonları karaya çıktığında genelde doğu-kuzeydoğu yönünde ilerliyor. Siklon yoluna devam ederken Ortadoğu’nun, yağış çekirdeği görevi gören ve yağışın artmasında önemli bir faktör olan çöl tozlarını da bünyesine almaya başlıyor. Siklon ilerledikçe çok ciddi bir yükseltiyle ancak son düzlük olan Diyarbakır’ı geçtikten sonra karşılaşıyor. Burada, Güneydoğu Toroslar bir yay çizerek güneydoğu yönünde uzanıyor, hava sistemi de bir duvara toslamış gibi yükselmeye zorlanıyor ve tüm nemini olduğu gibi Kulp, Mutki, Hizan, Bahçesaray, Pervari, Yüksekova boyunca kar olarak bırakıyor.

Yani düşünün ki Akdeniz Bölgesi’nin o meşhur güçlü sağanak yağmurunu bu bölge kar olarak alıyor. Mesela bu yağışa bir örnek:

Geçen kış Bitlis-Mutki’den bir kar sağanağı, yükselti 1390 m

Akdeniz siklonu yaklaşırken önce malumunuz sıcak cephe geliyor bölgeye. Cephe burada yükselmeye başladığı için yağış da bırakmaya başlıyor, cephe yükselmeye ve dağları aşmaya çalışırken çok vakit kaybediyor ve onu hemen arkasından gelen soğuk cephe bahsettiğim bölgede yakalıyor. Sonuç olarak soğuk cephe sıcak cephenin altına dalıyor ve nur topu gibi bir oklüzyon cephesi ortaya çıkıyor. Bu olaylar en az iki günlük bir süreç içerdiği için bölgede çokça rastlanılan iki veya üç günlük aralıksız tipiler meydana geliyor.
Tüm bu dağlık alanlarda cephesel kaos yaşanırken hemen 50 km kuzeydeki Muş’un orta ve kuzey kesimleri, Van Gölü çevresi, Ağrı civarında yağış değerleri önemli ölçülerde azalıyor. İşte yukarıdaki fotoğraflarla aynı gün çekilmiş bir Van Gölü kıyısı fotoğrafı:

Fotoğraf Ahlat’tan. Yerdeki kar seviyesi oldukça düşük. Bu arada karşıdaki dağlar çığlarıyla ünlü Bahçesaray-Tatvan- Gevaş üçgenindeki arasındaki Reşadiye bölgesi

Muş Ovası. Türkiye genelinde ortalama bir kış yaşandığı yıllarda, buradan Ağrı’ya kadar tüm Doğu Anadolu stepleri kışı, Güneş’i engelleyen sisle geçirir. Nadiren gündüzleri sıcaklık 0 üzerine çıkar.

Görev yaptığım süre içerisinde imkanlarım dahilinde Hakkari’den Erzurum’a Ardahan’dan Şanlıurfa’ya birçok doğu, güneydoğu il ve ilçelerini görme imkanı buldum. Özellikle kış döneminde Van güneyi (Bahçesaray, Çatak) ve Bitlis ilçelerinin Güneydoğu Toroslar yayı içerisinde bulunan diğer alanlara göre daha fazla yağış aldığını rahatlıkla söyleyebilirim. Ne yazık ki bölgede bir meteoroloji radarı bulunmadığından çok daha net verileri ulaşamıyoruz.

Böyle durumlarda belki de bir coğrafyacı olduğum için bitki örtüsüne bakmak yeterli olabiliyor. Tunceli’den Hakkari’ye kadar olan bölge yüzyıllardır inanılmaz bir tahribat yaşamış, buralarda yoğun ve bilinçsiz yapılan küçükbaş hayvancılık nedeniyle orman namına hiçbir şey bırakılmamış. Ayrıca 30 yıldır süren terör ve onunla ilişkili faaliyetler buna tuz biber ekmiş. Ancak tüm bu olumsuzluklara rağmen Tunceli’den Hakkari’ye kadar olan bölgede meşe ormanları varlığını şaşırtıcı derecede sürdürüyor.

Dağlık arazilerde hava şartları çok kısa sürede değişebiliyor örneğin geçen yıl 23 Nisan’da güneşli bir gün başlarken öğlenden itibaren yolları kapatacak düzeyde kar yağışları meydana gelebiliyor. Mesela:

Bitlis-Tatvan, nisan ayı sonu

Son olarak, SpanK, böyle küçük evleri sevdiğini söylemiştin bu da sana gelsin.

Toroslar’da Karlı Yılbaşı!

$
0
0

Erdemli’de Hava Durumu Feysbuk sayfasının yöneticilerinden, blogumuzun da müdavimi Ahmet Bey‘in yazısı… Bu yazıdan ne öğrendik: Fos kış yoktur, az rakım vardır; yeterince tırmanan bir soğukçu sıkıntılarına her daim çare bulur.
—-

30 – 31 Aralık sistemi kimine göre sistemcik olsa da, bize göre gayet şık bir yılbaşı sistemi oldu.

Cumartesi günü sabaha karşı yerel olarak görülmeye başlayan yağışlar, ilerleyen saatlerde bölgemize (Mersin / Orta Toroslar) yayıldı ve aralıklarla devam etti. Pazar günü sabaha karşı yağışlar etkisini arttırdı ve 2000 metre civarında kar olarak görüldü. Bu arada modellerde 850 hPa’da sadece +4 derece olmasına rağmen cephe doğuya ilerledikçe Toros Dağları her zamanki jestini yaptı: Sıcaklık 1100 rakıma kadar olan yerlerde karla karışık yağmur, 1300 rakımlı yerlerde ise kar değerlerine inmeye başlamıştı.

Bu arada ben de bir arkadaşı kafalayıp 1800 rakıma doğru yol aldım. İlk karla 1500 rakımda karşılaştım. Ve nihayet 1800 rakıma ulaştığımızda, kar yolu kapatmıştı.

O mevkide 10 dakika kadar oyalandık, bu arada kar yağışı etkisini azaltmıştı. Arkadaşa dedim ki, “Akdeniz paketi yaptı gönderiyor en geç 1 saate buralar pert olur aşağılara inelim”…

1650 rakıma indik, etrafı güzel seyredeceğimiz bir mevkide durduk 30 dakika sonra baktım tepelerde kar sağanakları belirdi hemen oradan 1500 rakıma indik kar tipi şeklinde yağmaya başladı.

1300 rakıma indiğimizde halen lapa lapa kar yağıyordu:

1600 rakımda kar seyreden insanlara “burada durmayın yarım saat sonra yol kapanacak” dediğimizde “kar durdu, biz sucuk ekmek yiyeceğiz” diye bize hava atmışlardı. Ama Erdemli’ye gelip sosyal medyaya girdiğimde bazılarının kaza yaptığını bazılarının yolda kaldığını, trajikomik bir şekilde seyrettim.

Sonuç olarak toplamda Erdemli Merkez’e 54,8; 1300 rakımlı Yağda Köyü’ne 53,2;
1970 rakımlı Uzunkuyu Yaylası’na 24,5 kg yağış bırakan iyi bir yılbaşı sistemi oldu bizim için.

Tabii geçen yıl bu zamanlar 700 rakıma 100 cm yağan “King Kong” karını düşünüp iç geçirmemek elde değildi (bu güzelliklerin zevkini tüm hava delileri adına vekaleten yaşadım).

Hemen aşağıya kar yağışlarından kesitler içeren videomuzu “Evvel yarin sevdiceği ben idim / şimdi uzaklardan bakan ben oldum ” tıngırtısı eşliğinde sizlerin istifadesine sunuyorum.

 

Michigan Gölü Kıyısında Göl Etkili Kar Fırtınası (Canlı Blog)

$
0
0

Blogumuz editörlerinden, Michigan Gölü doğu kıyısında (St. Joseph) yaşayan Onur Kapucu, önümüzdeki iki gün boyunca bu yazıyı foto ve videolarla sürekli güncelledi. Tüm saatler yereldir.

Cumartesi, 19:00

Kar radarda gozukmese de araliklarla devam ediyor. Yagis olcumleri paylasildi, yontemlerini tam bilmiyorum gerci. Carsambadan itibaren 35 cm eklemis gozukuyoruz.

3DaySnowfallTots.jpg

Cuma, 12:40

Cumartesi, 12:00

Dun gece bahsettigim sogugun golde kirilmasi mevzusu su anda yasaniyor. Michigan’in Lower Peninsula’si gri tonlardayken dort bir yani bordo renklerde.

Screen Shot 2018-01-06 at 12.05.40 PM

Golun hemen karsisindaki iki sehir arasindaki fark:

Screen Shot 2018-01-06 at 12.10.54 PM

———————————————–

Cumartesi, 11:30

Sabah odamin camindan manzaram. Kar hic durmadan hafifce devam ediyor.

———————————————–

Cumartesi, 00:30

Anlatacak cok bir sey kalmadi. Yagiyor iste 🙂 Son calistirma yarina da bir seyler vermis. Pazar gunu aksam sistem kari var. Pazartesi iki bucuk haftanin ardindan ilk defa sifirin uzerine cikacagiz.

Bonus: Deniz feneri ve iskele

LRG_DSC05077

———————————————–

Cuma, 22:00

South Haven showa devam ediyor. Sadece carsambadan beri 60 cm’i gectiklerini dusunuyorum. Sistemin Sampiyonu South Haven oldu kesinlikle. Holland ve South haven Michigan’a tasindigimdan beri ne zaman radara baksam gol etkisi alir zaten. Ciddi bir cografi avantajlari var. NY eyaletinde Buffalo boyle mesela. Bantlar israrla bu bolgelerden geciyorlar. Yarin yine gitsem mi diye dusunmeye basladim bile.

Bizde de ciliz da olsa radarda gozukmeyen bir yagis devam ediyor. Bu arada Michigan eyaleti Lower ve Upper Peninsula olarak ikiye ayrilir. (Lower Peninsula bir eldivene benzetilir, radardan bakabilirsiniz). Her iki kara parcasi  Kanada sinirinda Kuzey Amerika’nin en buyuk golleriyle cevrili birer yarimadadir(insan yapimi nehirler sayesinde). UP konumu itibariyle Kanada’dan gelen jet rotalarina cok daha yakindir ve her zaman icin cok soguk ve cok kar yagislidir. UP’nin tamami ve LP’nin kuzeyi ile LP’nin guney arasinda dramatik bir fark vardir. Benzer bir fark eyaletin batisi ve dogusu arasinda da gorulur. Kuzey Bati yerlesimleri ve Upper Peninsula her yil metrelerce kar alir. Paylastigim radar goruntulerinde de buralarin surekli kar almaya devam ettiklerini gorebilirsiniz zaten.

Bu goller Kanada’dan gelen asiri sogugu da kirarlar ayni zamanda. Ornegin karsimdaki Chicago nerdeyse her soguk dalgada benden 2 ila 5 derece soguktur.

Bonus: 24 Aralik 1 Aralik arasi yagislar

26169714_1684940614908345_3614095130097215304_n.png

 

———————————————–

Cuma, 20:40

Muazzam bir sey bu…

Bu arada aksamuzeri deniz fenerimize gittim, golun fotograflarini cektim arada bazilarini paylasacagim. Soyle ki; Iskeleden kuzey yonunde Michigan Golu’ne bakis

LRG_DSC05076.JPEG

———————————————–

Cuma, 17:40

———————————————–

Cuma, 16:40

IMG_3191.JPG

Okumalarimda 45-55 cm arasi degerler aldim.

IMG_3187.JPG

———————————————–

Cuma, 15:40

Arta-azala devam…

———————————————–

Devam

———————————————–

Cuma, 11:40

Daha da…

Direkt beni vuruyor bantlar.

———————————————–

Cuma, 09:40

IMG_3159

2 gun onceki hali suydu:

IMG_3081


Persembe, 23:55

5 dakikada degisir butun isler:

Az once basladi

———————————————–

Persembe, 23:40

Ve yine sanssiz konuma dustuk. Bantlar asagidan yukaridan devam ediyor. Aksamuzeri gittigim yerherhalde bi 10 cm daha eklemistir.

———————————————–

Persembe, 20:54

Bir suredir bandi yakaladik

———————————————–

Persembe, 17:07-18:00

———————————————–

Persembe, 16:33

Arada boyle kisa gecisler olsa da kisa suruyor.

———————————————–

Persembe, 15:40

Kar uzun suredir durmus vaziyette Saint Joseph’te. Gol etkisi sans isi, icerilerde bir sehir kiyidan daha saglam bant alabiliyor. Loto South Haven ve guneyine vurdu. Dun geceden beri 20 cm civari kar amislardir.

tab3filel

———————————————–

Persembe, 10:47

Dogu’yu etkileyen sistemi takip etmek isteyenler icin canli NYC kameralari:

http://www.earthcam.com/usa/newyork/timessquare/?cam=tsstreet

———————————————–

Persembe, 09:30

Medyanin ilgisi Dogu yakasini etkileyen dev siklonda olsa da biz gol etkili karimizdan memnunuz:

direnis.JPG

———————————————–

Persembe, 09:00

———————————————–

Persembe, 08:30

Kuzeyimdeki South Haven bantlarin simdiden sampiyonu oldu desek yeridir. NWS hala beni de kapsayan alana kar tahmini verse de, en cok kar kuzeyimde kalacak belli ki:

Tab2FileLScreen Shot 2018-01-04 at 8.43.04 AM


Çarşamba, 23:54

Zaten medyanin su anda tek gundemi dogu yakasini vuracak olan sistem, biraz hayalkirikligi yasiyorum.

———————————————–

Çarşamba, 22:24

Bantlar kuzeyimdeki, isyerimin de oldugu Benton Harbor’a yaklasti. 10 dakika icinde daha da guneye inmezse arabaya alayip kuzeye surmeyi dusunuyorum. Muhtemelen 15 dakika surdukten sonra yarim metre kar kalinligi ile karsilasacagim, nitekim bantlar oralari saatlerdir vurmakta. (Hatirlatma: St Joseph’teyim)

Screen Shot 2018-01-03 at 10.22.31 PM


Çarşamba, 20:20

Kar simdilik yavasladi. Bantlar 1-2 saattir kuzeyimde kalan South Haven civarini vuruyor. Tabi bir havadelisi olarak acaba boyle mi surecek diye endiselenmeye basladim. Biraz guneye kayin sayin bantlar.

Screen Shot 2018-01-03 at 8.41.25 PM

———————————————–

Çarşamba, 17:20

Bonus:

———————————————–

Çarşamba, 16:35

El degmemis yerlerde kar olcumlerim 32-42 cm arasinda degisiyor.

 

 

———————————————–

Vaziyet özetle şu: Sıfırın altında 5 ila 15 derecelik sıcaklıklarda günlerdir kar yağışı alan St. Joseph’te kar kalınlığı halihazırda [çarşamba akşam üzeri] 40 cm civarında.

Buna ilave olarak, şu saatlerden  itibaren (oranın saati ile çarşamba akşam) etkisini arttırmak üzere yaklaşık20 inç (yaklaşık 50 cm) daha kar bekleniyor.

Rapor: Doğu Akdeniz’de Siklon, Yağmur ve Kar

$
0
0

Erdemli’de Hava Durumu Feysbuk sayfasının yöneticilerinden, blogumuzun da müdavimi Ahmet Bey‘in, geçen haftaya ait raporu…
—————–

Birçoğunuz kuzeyden soğuk geliyor mu diye göz ucuyla modelleri süzer, bir kısmınız ABD’ye yağan göl etkili kar sağanaklarını ağız şapırdatarak seyrederken; Akdeniz’e bir siklon sessiz sedasız yerleşti.

Bu siklon yağmur ve kar yağışları ile Orta ve özellikle de Doğu Akdeniz’i iki buçuk gün boyunca arada dinlenerek hunharca dövdü.

İlk yağışlar Çarşamba sabahı Silifke civarı ve Erdemli’nin bazı yaylalarında yerel olarak görülmeye başladı.

Çarşamba saat 21:30’dan itibaren beklediğimiz şov başladı. Akdeniz üzerinde karaya yakın bir yerde oluşan turuncu kütle tam da Erdemli’yi hedef almıştı.

Bu kütle sahile ulaştığında küçük taneli dolu ile karışık kuvvetli sağanak yağış bırakmaya başladı. Yağmur perşembe sabahına kadar şimşek ve gökgürültüsü eşliğinde, hiç durmadan bazen orta kuvvette bazen kuvvetli olarak devam etti.

Perşembe sabahı 06:45 sıralarında kallavi bir kütle Erdemli sahillerini ve birazda iç kesimlerini vurmaya başladı. Yaklaşık 30-40 dakika boyunca küçük taneli dolu ve ardından kuvvetli sağanak yağış görüldü:

Hava sıcaklığı kar için yeterli olmadığından Çarşamba günkü yağışlar ancak 2000 metre rakım ve üzerine kar olarak düştü.

Perşembe öğleden sonra ve akşam geç saatlere kadar yağışlar nadiren yerel olarak görüldü. Hatta halk yağışın artık bölgemizi terk ettiğini düşünmeye başlamıştı (biz hariç) tam da o sıralar valilikten açıklama geldi: ”İl genelinde cuma günü şiddetli yağış görüleceğiden eğitime ara verilmiştir”. Aslında tatile sebebiyet verecek durum ortadan kalkmıştı. Çünkü o yağışı roketleycek olan siklon beklenen konumdan ortalama 50 km güneye kaymıştı:

Tatil kararının sebebi Tarsus ve Adana’yı felç eden yağmurdu:



En çok zararı her zamanki gibi, Anadolu’nun yükünü çeken, bir türlü yüz gülmeyen çiftçiler görmüştü.


Cuma gece yarısından sonra yağış bantları Silifke ve Erdemli hattında geniş çaplı olarak yine etkili olmaya başlamıştı. Bu arada rüzgâr poyraza dönmüş, sıcaklık birkaç derece düşmüştü ve 1150 rakıma kadar karla karışık yağmur ve sulu kar yağışı başlamıştı.

Cuma günü saat 15:00’a kadar yağışlar aralıksız bir şekilde devam etti. Bu sistemde sıcaklık 2 derece daha düşmüş ve siklon 30 km daha kuzeye konumlanmış olsaydı Erdemli için ikinci bir “King Kong” vakıası kaçınılmazdı.

Erdemli sınırları içerisinde bulunan istasyonlar yağış boyunca hatalı veri kaydettiği için elimizde düşün yağış miktarı konusunda net bir bilgi bulunmuyor. Ancak Adana ve Tarsus’a düşen yağışın en azından yarısı düşmüştür. Şimdi sizlere bu kadar yazının üstüne -fıstıklı kadayıf niyetine- bu sistem boyunca elimize ulaşan kar fotolarından birkaçını sunuyorum.



İstanbul’da Hafta Sonu ve Ötesi

$
0
0

İstanbul’da kar bekleyenler için ve genel olarak havanın nasıl olacağını merak edenler için bir değerlendirme…

Bugün (cuma) öğleden sonra tekrar başlayacak yağmur genellikle hafif ve orta kuvvette olmak üzere gece saatlerine kadar sürecek.

Cumartesi ve pazar hava bulutlu, yağışlarsa aralıklı ve genellikle hafif olacak. Fakat hava iyice soğuyacak ve poyraz sert esecek. Dış hat (Yalova-Bandırma-Bursa) deniz ulaşımında aksamalar olabilir.

Cumartesi -semtine göre- en yüksek 4-6, pazar 2-4 derecelik sıcaklıklar ölçülecek. Buna bağlı olarak, ara ara görülebilecek genellikle HAFİF yağışlar, pazar günü özellikle yüksek semtlerde karla karışık yağmur, yer yer de kar şeklinde düşebilir. FAKAT HAFTA SONUNDA VEYA PAZARTESİ GÜNÜ HERHANGİ BİR KAR BİRİKİMİ BEKLENTİMİZ YOKTUR. Bu soğuk hava dalgası kar bakımından dikkate almaya değer bir dalga değildir.

Sıcaklıklar salı gününden itibaren tekrar artacak, diğer hafta sonuna doğru da yeni yağışlarla tekrar düşecek, FAKAT KAYDA DEĞER KAR OLASILIĞI HALEN DÜŞÜK GÖRÜNÜYOR. Ondan sonra bir ısınma ve ardından bir soğuma daha muhtemeldir. Yağış da yine olacak gibi görünüyor.

Bu kadar hareketli bir örüntü (patern) varken uzun vade için atıp tutanlara güvenmeyiniz. “Şöyle şöyle kar yağacak, mahvedecek” veya “kar kesinlikle yok, bu sene tümden fos” diyenlere itibar etmeyiniz.

Aşağıda gözüken diyagramın nasıl okunacağını şu kaynaktan (Türkçe) öğrenebilirsiniz:

https://havadelisi.com/2011/01/08/gfs-diyagrami/

Model çıktılarına uzun vadede (7+ gün) güvenilebilir mi, haftalar önceden herhangi bir hava olayı haber verilebilir mi? Tahmini yapanın “profesör” olması bir şey değiştirir mi? Bu soruların cevapları için lütfen aşağıdaki bağlantıya tıklayınız:

https://havadelisi.com/derslik/sorular-cevaplar/#uzunvade

Ocak Ayının İkinci Yarısına Dair

$
0
0

Santiago‘nun (Erdem Erdoğan) raporu, ortasında White Fox‘un (M. Can Tanyeri) perşembe için ek analizi var… Havadelisi‘nin (O.M.Göktürk) katkılarıyla…
————

Geçtiğimiz kış bu tarihlerde bir yazı yayımlamıştık, “2017 Kışı’nın Efsanevi İlk Yarısı” diye…

Kadere bakın ki, 2018 kışının ilk yarısı da neredeyse tüm Türkiye’de geçen senenin aksine son dönemin -soğukçular için- en berbat kışlarından birisi olarak tarihe geçti. Aşağıdaki görselden de anlayabileceğiniz üzere Avrupa’nın önemli bir kısmı, Rusya, Balkanlar ve Türkiye Aralık ayı başından beri ortalamada mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklara maruz kalıyor:

Kuzey Amerika ve Asya’nın doğusunun tulum çıkardığı kışın ilk yarısından sonra, önümüzdeki süreçte neler olacak hızlıca ona da değinelim:

  1. 18-19 Ocak Hızlı ve Öfkeli Sistemi (Perşembe – Cuma)
  2. 20-21 Ocak Ilık Ilık Esen Lodos (Cumartesi – Pazar)
  3. Ocak ayının son haftasından itibaren “Eyy ABD Sen Kimsin Ya” Dönemi

18-19 Ocak Hızlı ve Öfkeli Sistemi

Bu sene ziyaretimize pek fazla gelemeyen İzlanda kökenli gezici alçak basınç sistemlerine olan hasretimiz en sonunda diniyor. Balkanlar üzerinden ülkemize giriş yapacak olan çok derin bir alçak basınç merkezinin hızlıca doğuya kaymasıyla beraber tüm yurda yağış, iç bölgelerimize de kar yağışları geliyor.

Çarşamba günü öğle saatlerinden itibaren hızını artırmaya başlayacak olan lodos, Çarşamba akşam saatlerinden itibaren İstanbul da dahil olmak üzere tüm Marmara’da fırtınaya dönecek, rüzgar hamleleri 70-80 km/saat değerlerini görebilecek.

İstanbul’da gece yarısına kadar etkili olacak olan ılık hava ve lodos, perşembe sabaha karşı sağanak yağışla beraber yerini karayel fırtınası ve ani soğumaya bırakacak. Perşembe Marmara’da tüm gün çok soğuk bir hava hakim.

Etkili karayel, yoğun yağış ve buna bağlı kuvvetli düşey hareketlerle, İstanbul’da perşembe sabah öğle arası özellikle yüksek semtlerde lapa lapa kar yağışı görülebilir, ancak son güncellemeler (salı akşamı itibariyle) yağışı biraz azalttı, Çarşamba günü bu konu hakkında daha net konuşabileceğiz. Bursa’da ise -daha ziyade yüksek semtlerde- yaklaşık 5 cm civarı kar birikimi ihtimali var.

*** White Fox’un perşembe günü için yorumu ***

İstanbul’da yaşayan hava delileri bilirler ki 12 Ocak 2015’te, bir soğuk cephe geçişi sırasında yağmur şeklinde kuvvetli rüzgarla başlayan yağış kara dönmüş, İstanbul genelinde özellikle de Anadolu Yakasında bol bol şimşek çakmış, gökgürültüleri kapalı mekanlarda dahi duyulabilmişti. Yani 12 Ocak 2015 tam bir gökgürültülü kar efsanesiydi. (12 Ocak 2015’i hatırlamak isteyenler bu yazıya bakabilirler)

Perşembe günü Marmara Bölgesi’nden geçecek olan cephe hattının 12 Ocak 2015 ile arasındaki tek fark, yalnızca alt seviyedeki rüzgarın yönüdür. Bunun dışında, atmosferin üst yapısı nerdeyse aynı gibi görünüyor.

Alt seviyede rüzgar karayelden kuvvetli eserek kar soğuğunu Trakya’dan İstanbul’a Perşembe gün ağarmadan sokabilecek. Skew-T diyagramında görüldüğü gibi, biraz üst seviyede rüzgarın poyraz oluşu hızla geçmekte olan cepheyi Karadeniz nemiyle besleyecek. Bir başka dikkat çekici durum ise; alttaki soğuk, karayelli hava kütlesinin cephe geçişi sırasında üst seviyelere doğru alanını genişletmesi ve nemli poyraz havasını da yukarı iterek yükselmesine sebep olabilecek olmasıdır.

700 mb üstünde rüzgarın batıya dönmesi ve yukarı doğru kuvvetlenmesi de cephe geçişi sırasında dikey bulut oluşmasına son noktayı koyuyor. Rüzgarın doğulu yönlerden batıya dönmesi; havayı saat yönünün tersine döndürerek yükselten ve yazın süper hücrelerde görülen “veering” hadisesine zemin hazırlayan bir rüzgar profiline işaret ediyor. Bu sebeplerle Perşembe günü cephe geçisi sırasında ve yağış kara döndüğünde de gökgürültüleri işitmemiz, 12 Ocak 2015’te olduğu gibi, sürpriz olmayacaktır.

*** White Fox’un perşembe günü için yorumu bitti ***

Alçak basınç merkezinin çok hızlı şekilde doğuya ilerlemesiyle beraber Perşembe günü öğle saatlerinden itibaren Batı Karadeniz’in iç kesimleri ve İç Anadolu’da da kar yağışları başlayacaktır. Bu bölgelerde beklenebilecek tahmini kar kalınlıkları Bolu 20 cm, Ankara 2-3 cm arası, Eskişehir 5 cm civarlarında olabilir.

Sistemin perşembe günü ilerleyen saatlerde güneydoğuya doğru hareket etmesine paralel olarak, Akdeniz’den nem kazanıp İç Anadolu’nun doğusu, Orta ve Doğu Karadeniz’in iç kesimleri, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’nun kuzeyinde kar fırtınasına dönüşeceği görülüyor. O bölgelerde yaşıyorsanız tedbirli olmanız gerekiyor. Kayseri ve Sivas’ta 20 cm civarı kar birikebilir.

Hızlıca geçecek bu sistemin ardından, hafta sonu mevsime göre gayet ılık havalar geliyor, büyük bir değişim olmazsa İstanbul’da cumartesi ve pazar günleri 15-16 dereceler görülecektir. Pazartesi gününden itibaren ise büyük ihtimalle, tekrardan yağış ve soğuma gelecektir.

Uzun vade için yararlandığımız kaynaklar küresel ölçekte işlerin artık değişmeye başladığını söylüyor. ABD’nin batısındaki yüksek basınç kayboluyor, İngiltere civarını istila eden İzlanda alçak basınç alanları kabuğuna çekiliyor, Azor yüksek basıncı Avrupa kıtasında egemenliğini kurmaya başlıyor, Avrasya’da kartlar yeniden dağıtılıyor.

26-31 Ocak arasını gösteren ECMWF Ensemble 500 hPa jeopotansiyel yükseklik anomalisi (26-31 Ocak arası)

 

26-31 Ocak arasını gösteren ECMWF Ensemble yer seviyesi sıcaklık anomalisi (26-31 Ocak arası)

Vade çok uzun olduğu için kesin konuşmuyoruz, sabırla takip edelim. En azından lodos üzerine lodos yediğimiz havalara bi van münit diyebileceğiz gibi.

Çok beklettin kardeş, gel artık.. 🙂

#ComeToTurkey

Kod Adı: Hızlı ve Öfkeli! Yozgat Kırsalından Sistem İzlenimleri…

$
0
0

15.00

FİNAL

Siklonlu bir soğuk cephe sisteminin Orta Anadolu’da nasıl etkiler bıraktığını teknik ve sinoptik olarak elimden geldiğince sizlere aktarmaya çalıştım. Hem sistemin karakteri hem de yöresel seyri hakkında az da olsa size bir şeyler katabildiysem ne mutlu bana. Bu coğrafyalara uzakta olan arkadaşlar umarım yazımdan keyif almışlardır.

Öğle saatlerinden sonra birkaç arkadaşla, 2 km uzaklıkta bulunan 1115 rakımlı bir bölgeye gittik. Kar kalınlığı 15-20 cm civarında. Doğa gerçekten muhteşemdi, güzel fotoğraflar çektik. Tabii kar olur da sucuk olmaz mı, karın hakkını vermek gerekir dedik ve mangalımızı da yaktık. Buralara yolu düşen olursa sözüm olsun, size de yaparım. Sağlıcakla kalın!

11.30

Yenifakılı’da güneş açtı ve karın güzelliği daha net ortaya çıktı. Araç termometresi -1 C gösteriyor.

10.00 

Boğazlıyan yolunda çektiğim video:

09.00
Boğazlıyan yolunda karlar kürenmiş ama herhangi bir tuzlama falan yapılmadığı için buz pistinden farkı yok. Bu arada şu an Boğazlıyan’a geldim. Burada daha fazla kar olacağını umuyordum ancak tam bir foslama söz konusu. Örtü 1-2 cm bile yok, yollar da ıslak. Görüntüler Yenifakılı yakınlarından…

08.00

Kar yağışı saat 03.00 civarında hafifledi. Şu anda hava kapalı ama yağış yok. Her taraf sert bir buz tabakasıyla kaplı. Kar kalınlığı değişiklik gösteriyor. 5 cm olan yerler de var, tipi nedeniyle 20 cm üzeri olan yerler de… Arabanın kapısı bile donmuş, zor açtım. Şimdi Boğazlıyan’a geçeceğim. Yollarda feci bir buzlanma var.

01.00

Kar fırtınası başlayalı yaklaşık 5 saat oldu. Saatler ilerledikçe yağışın etkisi de artıyor. Bu sistem ”fos” eşiğini geçeli çok oldu ve benim için unutulmazlar arasındaki yerini almaya başladı. Burada daha önce sıcak cepheler ile çok daha iyi örtüler gördüm. Ancak bunun verdiği keyif başka çünkü bu, örtü bazında değerlendirilecek bir sistem değil, nefes kesici bir kar fırtınası… Rüzgar kar tanelerini o kadar hızlı savuruyor ki evlerin duvarında bile örtü oluştu. Yarın gün ağarınca çok daha güzel fotoğraflar yakalarım inşallah.

Yenifakılı normalde de çok sessiz ve sakin bir ilçedir. Hatta gezdiğim pek çok yer içerisinde en sakini diyebilirim. Eğer alışkın değilseniz gece saatlerinde sizi ürkütecek kadar sessiz olabiliyor. Öyle ki çocukluğumun geçtiği 150 nüfuslu orman köyü bile bu kadar sessiz değildi. 4 yıldır bu sükunete alıştığım için artık büyük bir şehire gidince afallar oldum. Geceleri bazen karanlığı yırtan bir tren kornası duyuluyor ama ona da zamanla alışılıyor. Şu an kar yağışı da olduğu için sokaklarda kedi, köpek bile yok. Hiç kimseler yok… Ve diğer 2000 kişiden belki de hiçbiri bu olayı benim kadar önemsemediği için erkenden uyudular. Bu yüzden, camı açıp dışarıyı dinlediğimde yere düşen karların sesi, hatta rüzgarın uzak tepelerdeki uğultusu bile duyulabiliyor.

00.30
Yağışın şu ana kadarki en etkili bölümü görülüyor diyebilirim. Kar sisi görüşü iyice azalttı. Rüzgâr çok kuvvetli, dışarda tam anlamıyla bir kar fırtınası yaşanıyor. Sıcaklık -2 C

23.50

Kar örtüsü çok kalın olmasa da düşük sıcaklık ve rüzgâr sayesinde oldukça kusursuz görünüyor. Yollar dahil her yer jilet gibi bir örtüyle kaplandı. Nevşehir ve Kayseri taraflarında yoğun tipi nedeniyle özellikle kırsaldaki yollarda sıkıntılar yaşanıyormuş.

23.30
Kar yağışı zaman zaman etkisini artırarak tipi şeklinde devam ediyor. Rüzgâr sürüklemesi olduğu için homojen bir birikim yok ancak 4-5 cm olduğunu söyleyebilirim. Sıcaklık -2 dereceye kadar indi. Kar yağışı yağmurun ardına başladığı için her yer sert bir buzla kaplı. Araçların üzerinde tipi nedeniyle fazla birikim olmuyor ama rüzgârın da etkisiyle öylesine tırtıklı bir buz tabakası oluşmuş ki tarih yazarken az kalsın elimi kesiyordu.

22.00

Modellerin de tahmin ettiği gibi, kar 30 km güneydoğumuzdan itibaren bambaşka yağıyor. Sabaha kadar da sürecek gibi görünüyor. Kahramanmaraş’ın kuzey ilçeleri ve Doğu Kayseri’de ise ekstrem birikimler kaçınılmaz. Şimdiden 60 mm’yi aşan istasyonlar var. Bu arada Kahramanmaraş/Andırın istasyonu 150 mm’yi zorluyor.

Yenifakılı’da kar yaklaşık 2 saattir aralıksız devam ediyor. Şu an için çatılar ve arabaların üstü beyazladı ancak yollar hâlâ ıslak. Aşağıdaki fotoğraf az önce Kayseri’den geldi. Yağış yoğun olarak devam ediyormuş. Bu gece özellikle Pınarbaşı, Sarız, Göksun civarında trafik kaosu yaşanabilir.

20.20

20 dk önce başlayan sulu kar, şu an kar fırtınasına dönüştü. Dışarıda göz gözü görmüyor. Sıcaklık 0.4 dereceye kadar düştü. İstasyona göre 44 km s rüzgâr var.

20.00
Kuvvetli karayel eşliğinde orta kuvvette kar yağışı başladı. Cephenin ardından Antalya Körfezi – Konya üzerinden tırmanan ikincil kütle, hafif batılı gelmeye devam ederse güzel şeyler olabilir. Ancak şu durumda sıcaklığın biraz düşmesi gerekiyor.

17.40

Şu saatlerde siklonun sol alt kenarında bulunan Aksaray çevreleri, gradyanların sıklığı ve düşey adveksiyonun güçlü olması sayesinde düşük rakımına rağmen çok daha fazla soğudu. Cephenin doğusu da batısı da nispeten daha sıcak. Niğde istasyonunda muhtemelen graupel yağışı var.

17.00

Yağışın en kuvvetli anında Boğazlıyan yolunda idim. Birkaç şimşek ve cama düşen küçük buz parçalarından başka bir aksiyon olmadı. Graupel geçişi için sıcaklık zaten uygun değil. Şu an 4 dereceye indi ve rüzgâr kuzeybatıya döndü.

16.30

Yenifakılı’nın 20 km doğusundaki Boğazlıyan ilçesindeyim. Cephe buraya yeni giriyor. Bulutlar çok hızlı hareket ediyor.

15.57

Ve Soğuk cephe giriş yapıyor!

Muazzam bir yağmur duvarı eşliğinde şu an cephe geçişi yaşıyoruz. Kuzeybatıda göz gözü görmüyor. Adveksiyonun batıda kuzey yönlü, Kayseri tarafında ise güneybatılı olduğu net bir şekilde görünüyor. Mgm istasyonu en son 38 km s ölçmüş ancak tahmini hamle hızı 80 km s’nin üzerinde. İki adet yıldırım düştü.

15.46

Doğu Akdeniz depresyonu şu saatlerde hâlâ kuvvetli lodosa karşı koymaya devam ediyor. Bu yüzden Adana ve Mersin, İç Anadolu’daki bazı noktalardan daha soğuk.

14.35
Batı yönünde son durum: Cephe yaklaşıyor şimşek aktivitesi yoğun…

14.30

Gfs’den sonra euro4 modeli de son güncellemesinde yağışın en etkili kısmının 15.00 Utc’de olacağını simüle ediyor. Sıcaklığı ise 1 C civarında gösteriyor. Söz konusu saatler yaklaşmaya başladı. Bakalım neler olacak; ya Herro ya Merro…

13.50

Kütleler güneyden yavaş yavaş sokulmaya başladı. Hava marsık gibi karardı. Hafif yağmur atıştırıyor.

11.50

Yenifakılı’da Son Durum:

Sabah saatlerinde kapalı ve serin olan hava şu an günlük güneşlik bir hâl aldı. Lodos, fırtınaya yakın esiyor. Aşağı seviyedeki bulutlar tepelerde çakılı vaziyette dururken orta seviyedekiler jet hızında kavis çizerek kuzeybatıya ilerliyor.  Sıcaklık 9 dereceyi aştı. Kayseri civarında 12 dereceler bile var. Fotoğraftaki tepe 1550 rakımda bulunan Sırçalı Tepesi. Dün yağan kar hâlâ direniyor.

Soğuk cephe Ankara-Eskişehir hattına dayanmışken güney ve iç kesimlerde lodos etkisini iyice arttırmaya başladı. Siklonun güney ve doğu kesimlerindeki ciddi ısınma haritalarda da göze çarpıyor. Akdeniz kıyılarında 20 dereceye yaklaşan değerler var.

09.00
Güne orta kuvvette lodosla başladık. Arada belli belirsiz yağmur damlaları düşüyor. Dün sabah sıcak cephe ile yağan kardan eser kalmadı. Sırçalı tepesinde ve Boğazlıyan’ın doğusundaki dağlarda hâlâ pürüzsüz bir örtü görünüyor. Kar 1300 metre rakımdan yükseklerde lodosa direnmeye devam ediyor. Bu arada uzaklarda belli belirsiz görünen Erciyes an itibariyle dumanlar içinde kayboldu. Muhtemelen kar yağışı başladı.

Cephenin girişine saatler kala modeller hâlâ uzlaşabilmiş değil. Son güncellemede Gfs yağışı biraz geciktirdi. Ama soğuk da biraz gecikecek gibi görünüyor. Sevinsem mi üzülsem mi bilemedim. Saat 16.00’dan sonra yağış olursa büyük kısmının kar olacağı neredeyse kesinleşti. Ama olacak mı ya da saf kara dönüşecek mi, hâlâ net değil.

01.15

Soğukçu hava delilerine saç baş yoldurtan bir kış sezonunu hemen hemen yarılamışken ve İç bölgeler bile ocak ortasına kadar henüz tatmin edici bir kar görememişken tünelin ucunda bir ışık göründü;  18 Ocak Sistemi…

Modeller ilk andan şu ana sistem üzerinde hâlâ uzlaşabilmiş değil. Bazı güncellemeler kıyılarda yaşayanları bile heyecanlandıracak kadar güzel sonuçlar verirken bazıları da -özellikle son güncellemeler- iç kesimler için bile akıllarda soru işareti bıraktı. Bu sezon kıyılarda oturanların kar hayalleri zaten ”havada bile olsa görmek” üzerine kurulu. Hâlihazırda gelecek olan sistem Ankaralılar için de yine fiyasko gibi görünüyor. Peki ya Yozgat? Anadolu’nun bu mahzun kenti bu sistemde tatmin edici bir kar alabilecek mi?

Çarşamba akşamı çıkan güncellemeler bile ortaya net bir tablo koyamadı. Ee ne de olsa karşımızda oldukça dinamik bir siklon var.

Çarşamba gecesi kuzeybatıdan hızla dalan siklon perşembe öğleye doğru Yozgat civarında biraz soluklanacak. Sonrasında ise İskenderun girdabına kapılıp bir ‘dubble barrel low’ a (çift namlulu alçak) dönüşecek. Bünyesinde fırtına, şimşek, yağmur, graupel ve kar gibi her türlü aksiyonu barındıran bu siklon bakalım buralarda ne gibi jestler yapacak. Yozgat’ın Mişigın’dan, Buffalo’dan ve hatta Florida’dan ne eksiği var deyip kıyılarda kar göremeyen herkes için an be an buradaki aksiyonu sizlere aktaracağım. Kendinizi Yozgat’ın biraz natüralist, biraz sürrealist azıcık da insanın içini gıdıklayan havasına bırakın.


Konya’da Yoğun Kar (Canlı Blog)

$
0
0

Konya’da beklenen kar yağışı ile ilgili gelişmeleri Konya temsilcimiz İbrahim Akan (Çihiro) bildiriyor:

SON

48 saatlik aralıksız kar yağışının ardından resmi ölçüm 10 cm. Tipi nedeniyle birikim yapan yerlerde daha fazla. Bu kış için gayet iyi bir rakam. Her yer bembeyaz. Çok güzel. Gönül isterdi ki daha çok şey yazayım ama fırsat bulamadım pek. Kusura bakmayın 🙂


22:12

Kar zayıfladı ama hala sürüyor. Rüzgar olanca gücüyle esmeye devam ediyor. Hava çok soğuk. -4 derece. Radara göre Mersin-Karaman üzerinden bir kütle yaklaşıyor. Önceki yorumlarımda “atak” diye bahsettiğim kütle bu. Şu anki kar örtüsünün üzerine bir 5 cm daha ekleyebilir diye düşünüyorum 🙂

19:04

An itibariyle sistem son yumruğu indiriyor. Rüzgar çok kuvvetli ve toz halinde çok yoğun bir kar yağışı var. Göz gözü görmüyor:

Bunu da gündüz çekmiştim. Kapalı pazar alanında kar örtüsü var 😀

13:34

Konya Wind Chill (Rüzgar Etkisi)’in kralını yaşıyor şu an. Yarım saat kadar gezdim fırtınada. Dışarı çıktıktan 5 dakika sonra ellerim uyuşmaya başladı. Tir tir titredim. İnanılmaz bir soğuk var. Şu an sıcaklık -3,8 derece ancak ortalama hızı 35 km/saat, hamle hızı 57,4 km/saat olan rüzgar nedeniyle hissedilen sıcaklık -12 ila -14 derece civarında seyrediyor! Bu Konya’da gördüğüm en düşük hissedilen sıcaklıklardan. Allah dışarıda yaşamak/çalışmak zorunda kalanların ve sokak hayvanlarının yardımcısı olsun.

Tipi yarın sabaha kadar zaman zaman yoğun olmak üzere etkisini sürdürecek. Akşam/Gece saatlerinde Akdeniz üzerinden bir atak bekliyorum. Hemen hemen bütün modellerde bu atak gözüküyor. Kısa bir zaman dilimi içinde (1-2 saat) 4-7 mm civarı kar yağışı bırakabilir.

Fırtınadan izlenimler, bu sabah:

11:05

Konya kar fırtınasına teslim olmuş vaziyette. Akşam orta kuvvette etkisini sürdürmekte olan kar yağışı gece 3 sularında yerini lapa lapa yoğun kar yağışına bıraktı. Rüzgar akşamkinden daha sert esiyordu. Tipi sabaha kadar aynı yoğunlukta devam etti.

Şu saatlerde yerde güzel bir kar örtüsü var. Çok kuvvetli rüzgar nedeniyle bazı yerlere yığılma yapmış durumda. Rüzgarın hamle hızı 57,4 km/saat’i gördü. Sıcaklık -5 derece. Windchill endeksine göre hissedilen sıcaklık -15 derece! Yağışın akşam geç saatlere kadar aynı yoğunlukta devam etmesini bekliyorum.

An itibariyle 24 saattir aralıksız devam ediyor kar yağışı. Birazdan aşağıya aksiyonun içine gireceğim 😀

21:36

Sıcaklık şehrin tamamında sıfırın altına düştü. Gündüz ıslanan yollar şimdi buz tuttu. Rüzgarın hamle hızı 50 km/saat’i buluyor. Kar orta kuvvette ve savruluyor. Tutmuyor.

20:24

Bugün kapalı ve soğuk bir sabaha uyandım. Saat 9 buçuk sularında hafif kar atıştırmaya başladı. Rüzgar Yıldız-Karayel’den orta kuvvette esiyordu. Saat 10 buçuk sularında kar yavaş yavaş yoğunluğunu arttırmaya başladı. 11 sularında lapa lapa ve yoğun yağıyordu. Arabaların üstleri tutmaya başlamışken yağış zayıfladı. Saat 2 sularına kadar hafif-orta kuvvette devam etti. 2’den sonra tekrar yoğunlaştı. Bu sefer araba üstleri, çatılar ve yol kenarları tutmaya başladı. Rüzgar Yıldız-Poyraz’a döndü ve daha kuvvetli esmeye başladı. Akşam saatlerinde tekrar zayıfladı.

Fotoğrafın çekildiği saat 17:39 :

20:08

Bu sistem geçen hafta modellerde ilk belirdiği sırada Konya’ya bol bol kar veriyordu. 2016 Aralık ayında Konya’ya yarım metre kar yağdıran sisteme ‘sinoptik’ bakımdan çok benziyordu. Kuzeyden soğuk havayı indiren yüksek basınç aşırı baskı yapıp Antalya açıklarında oluşacak siklonu, bir hışımla Adana’ya ve oradan Doğu Anadolu’ya sürüklemiyordu. Tam aksine yüksek basınç daha uslu ve Antalya açıklarındaki siklon durağandı ve İç Anadolu’nun güneyine bir kaç gün bol bol kar… Kışın kötü geçen ilk yarısının ardından böyle bir sistemi görmek beni fazlasıyla gaza getirmişti. Vade uzun olmasına rağmen biraz da Kırıkkale’de sıkılmış olmam nedeniyle hemen yıllık izin aldım.

İzni aldığım günün akşamından itibaren modeller bozmaya başladı 🙂 Yüksek basınç aşırı baskı yapıp siklonu doğuya sürüklüyordu. Beraberinde benim moralim de bir o yana bir bu yana sürükleniyordu. Trenle Konya’ya girdiğim an kendi kendime kar yağsa da hoş yağmasa da hoş dedim. Keyfime bakmaya karar verdim 🙂

Sistemi kafamda bitirdikten sonra son günlere doğru modeller yağışı arttırmaya başladı. Siklon yaklaşık 2 gün boyunca Antalya açıklarında sabit duruyordu. Kuzeyde basınç yükseliyor, güneyde siklon az da olsa derinleşiyordu. Basınç gradyanları sıklaşmaya başladı.

Sonuç: Çarşamba sabah saatlerinden Cuma sabah saatlerine kadar poyraz fırtınası ile birlikte Konya’da 10-15 cm civarı kar beklentisi. 10-15 cm komik mi geldi 😀 Bu kış bir kar tanesi görsek alıp müzeye koyacağız 🙂
—————–

Toroslar’ın Eteğinde Bir Kış Masalı: King Kong II

$
0
0

Yarıyıl tatilini Mersin Çamlıyayla’da geçiren Organik Adam, ciddi bir karlı sisteme denk geldi. İzlenimlerini bu başlık altında bildirdi.


FB_IMG_1517000542561.jpg

Neler yaşandı, neler ilginçti?

  • Siklonun biraz batılı kalıp tam Kıbrıs üzerinde konumlanması bir taraftan yağışı arttırırken bir taraftan da soğuk cephenin Çamlıyayla civarına girişini engelledi. Bu yüzden çok yakın mesafede ve hemen hemen aynı rakımda bulunan Akçatekir ve Pozantı gibi yerler -4 dereceye kadar inerken Çamlıyayla, Çamalan ve Arslanköy bölgeleri +1 derece civarında seyretti. Çünkü siklon yukarı seviyede sıcak adveksiyon yapıyordu. Poyraz  da zayıf esince soğuma yetersiz kaldı.
  • Sistem esnasında tuhaf sıcaklık farkları oldu. Bulunduğum 650 rakımlı köy ve 775 rakımlı Çamalan bazen +1 derece iken 1400 rakımlı Arslanköy ve 1115 rakımlı Çamlıyayla merkez  +2 derece civarında idi. Siklonun batısında kalan Silifke, sahilde olmasına rağmen 3 dereceye, 300 rakımlı Mut ise 0 dereceye kadar indi.
  • Perşembe günü, bizim köye yakın bir bölgede olan Sandal Köyü’nde kar örtüsü varken, köyün hemen yanındaki 200 m daha yüksek olan tepede kar yoktu.
  • Perşembe günü 650 rakımlı köyüm, 1115 rakımlı Çamlıyayla merkezden daha soğuk seyretti.
  • Perşembe gecesi Çamlıyayla zaman zaman 0.3 dereceye kadar indi. Ama yağış yoğun olmasına rağmen örtü oluşmadı, cuma sabahı sıcaklık 1.2 derece iken örtü oluşmaya başladı. 
  • Cuma öğle saatlerinde 650 rakımlı köyüme kky yağarken yola çıktım, 750 m rakımlı bir noktadan geçtim yine kky vardı. Daha sonra 400 rakımlı Kadıncık Göleti’ne indim ve yine kky vardı. Bizim köyün karşısındaki 1050 rakımlı tepede örtü yoktu , muhtemelen oraya da kky yağıyordu.
  • Ve en ilginci: Geçen yıl 10 ocakta köyüme ve ilçe geneline 1 metreye yakın kar bırakan sistemde sıcaklık, Çamalan istasyonunda +2 derece, Çamlıyayla’da ise +1 derece civarında idi. Buna rağmen 1 metre kar yağdı ve ormanlar büyük zarar gördü. Bu kez biraz daha düşük sıcaklığa rağmen o boyutta bir kar olmadı

Velhasılı kelam, bizim oranın havası adamı deli eder, neden hava delisi olduğumu şimdi daha iyi anladım.

Saat 19.00 itibari ile 24 saatlik yağış:

Screenshot_2018-01-26-18-46-29-1.png

21.00

Ve King Kong’u gördüm. Oradaydı, Toroslar’ın yamacında…

Saat 13.00′ te yola çıkmıştım. İstikamet Pozantı otobanı, sonra da İç Anadolu… Çamalan gişelerini geçtikten 10 km sonra kar örtüsü 900 m rakımda başladı ve Gülek Boğazı’na doğru artmaya başladı. O kadar sulu  yağmış ki yol kenarında yüzlerce çam ağacının ya dalları kırılmış ya da kökünden sökülmüştü. Akçatekir’e doğru tırmandıkça kar kalınlığı ciddi oranda arttı. Akçatekir civarı 1200 m rakımdan itibaren kelimenin tam anlamıyla kara gömülmüş. Tahmini olarak 80-100 cm arası örtü olduğunu söyleyebilirim. Otobanın gidiş  yönünde ulaşım güçlükle sağlanıyor; yol bazen iki şeride bazen tek şeride kadar daralıyordu. Pozantı’dan Tarsus  yönünde ise ulaşım tamamen durmuştu; yol kenarında, kayan araçlar, terk edilmiş kamyon ve tırlar, üstü tamamen karla örtülmüş otomobiller… Tam bir kaos vardı. Benim ilerlediğim güzergahta problemler olsa da herhangi bir sıkıntı yaşamadan Pozantı’ya ulaştım, 40 cm civarı kar vardı. Karşı yöndeki araç kuyruğu 20 kilometreyi buluyordu.

20180126_135152.jpg

20180126_135151-1.jpg

20180126_135219-1.jpg

 

20.00

Çamlıyayla’da sabah saatlerinden itibaren örtü yapmaya başlayan kar, öğleye kadar devam etti. Sığıryaylası gibi mahallelerde 50 cm’ye yakın birikim olmuş. Hem yollar kapalı olduğu için hem de öğle saatlerinde memleketten ayrılmak zorunda olduğum için merkeze gidemedim. Öğle saatlerinde yoğun kky devam ederken yola çıktım. Her yerden su kaynağı fışkırıyordu. Toprak öylesine doymuş ki yol kenarlarından ve ormanların içinden dereler, çağlayanlar akıyor. Tahmin ettiğim gibi örtü 900 m rakım üzerinde oluştu ve 50 cm’ yi geçen yerler oldu. Geçen yılki kadar olmasa da hiç de fena değil.

IMG_20180126_192412.png

Hasan Battı, Hüseyin Kurtuldu…

Anadolu’nun pek çok yöresinde, hatta Orta Asya’da varyantları bulunan, bizim yörede de bir doğal oluşum üzerinden anlatılagelen bir efsaneden bahsedeceğim size. Çünkü bu efsane de ucundan kıyısından havayla ilgili…

Hasan ve Hüseyin çok eski zamanlarda yaşayan iki kardeştir. Birlikte çobanlık yaparlar ve dağlarda sürülerini otlatırlar. Gök delinmiş gibi yağmur  yağan bir kış gününde, yağmurdan kaçıp sığınmak için etrafa bakınırken bir mağara görürler. Mağaranın içine girdiklerinde ileriye doğru bir tünel gibi uzayıp gittiğini görürler. Hasan merak eder ve mağaranın ilerisine doğru yürümeye başlar. Endişe içinde kardeşini bekleyen Hüseyin, derinlerden bir uğultu duyar. Ve uğultunun ardından acı bir çığlık: ” Hüseyin kaaaç, sel geliyor! …. Bir hamleyle kendini dışarı atan Hüseyin, mağaranın ağzından taşan selde kardeşinin sürüklendiğini görür. Elini uzatır ama nafile, Hasan sulara batmış, kaybolup gitmiştir.

Bizim köyden Darıpınarı Köyü’ne giderken, yol üzerindeki dik yamaçlardan birinde bir mağara bulunuyor. Kış aylarında çok yağmur yağınca bu mağaradan ağız dolusu bir su çıkar ve  yamaçtan aşağı şelale gibi akarak Kadıncık Irmağı’na dökülür. Eğer yağmur az  yağarsa mağaradan az miktarda su akmaz. Muhtemelen 50 mm üzeri yağışlarda akıyor diyebilirim. Bu su çıktığında o sene suların bol olacağı ve bereketli geçeceğine inanılır. Halk arasında ”Hasan Battı Su’ yu çıktı” derler. Bir süre akar ve azalmadan, birden kesilir. Muhtemelen  yer altındaki bir karstik mağarada biriken suların taşmasıyla oluşuyor. Bugün fotoğrafladım. Çok eğimli bir bölgeden akıyor.

20180126_130241-1.jpg

Sarp Kayalardaki Mor Kanatlı Periler: Kaya Sümbülleri

Köyümün doğasından bahsederken, tıpkı nergis gibi kış mevsiminde açan, kokusu cenneti anımsatan soğukçu bir çiçekten daha bahsetmek istiyorum. Ocak sonunda, yaklaşık 10 ay toprak altında yaşayan soğandan filizler çıkar ve büyümeye başlar. Birkaç hafta sonunda ise filizlerin ortasından mor renkli, mis kokulu bir çiçek  verir. Mersin yaylalarındaki en sarp kayalarda, en dik yamaçlarda açtığı için kaya sümbülü denir. Birkaç hafta toprak üstünde kalan çiçek, havalar ısınınca solar ve ertesi kış yeniden açmak üzere toprak altındaki soğanına çekilir. Bana göre en güzel kokulu çiçek kaya sümbülüdür.

20180124_115215.jpg

12.00

Köyün deresi Çoruh nehri gibi akıyor. Karla karışık yağmur devam ediyor.

11.50

Merkezde son durum… Gelişmeleri Belediye Feysbuk linkinden de takip edebilirsiniz. Yollar berbat, sıcaklık şu an 1.5 C

11.40

Dün gerçekleşen toplam yağışlar açıklandı. Bizim köye en yakın istasyonlar Çamalan ve Çamlıyayla. Saat 09.00 ‘dan bu yana da tahmini 20 mm+ yağmıştır. Bu yağışların tamamı sulu kar ve karla karışık yağmur olarak düştü.

11.30

Çamlıyayla merkezde yağış sabah saatlerinde birikim yapmaya başlamış. Sıcaklık burasıyla aynı seyrediyor ama burada yoğun karla karışık yağmur devam ediyor. Çamlıyayla’ya gidecektim ama yollar berbat durumda imiş. Küçük çaplı heyelanlar da varmış. Fotoğrafı arkadaş attı.

11.20 Gece boyunca şiddetli karla karışık yağmur yağdı. An itibariyle sıcaklıklar şu şekilde. 1400 rakımlı Arslanköy ise 2.5 derece.

19.30 Şu anda inanılmaz yoğun bir sulu kar yağışı var. Ama örtü oluşmuyor çünkü sıcaklık 1 derece civarında. Siklon biraz kuzeye tırmandığı için rüzgâr yetersiz kaldı ve soğuk adveksiyon olmadı. Silifke bile 4 dereceye kadar indi ama Çamlıyayla 0 dereceye inemedi. Doğudaki ve batıdaki 1200 rakımlı yaylalar yer yer -4 derece iken buralar 1 C. 15 km kuzeydoğumuzdaki Akçatekir yaylası – 4 derece. Gündüz saatlerinde o bölgedeki 700 rakımlı yerlerde bile örtü vardı. Ama burada şu an 1000 rakımda bile ciddi bir şey yok. Turuncu kütleden sulu kar yağıyor. 1 c fark ile King Kong kaçacak gibi.

18.00

Sulu kar yeniden başladı. Yağışın kuvveti gittikçe artıyor.

17.00

Soğukçu Narkissos’un Karşılıksız Sevdası…

Hava delilerinin kara olan sevgisini tarif eden bir çiçek açar buralarda. Aynı bizim gibi, kapalı, yağmurlu ve hatta karlı havaları sevdiği için kışın ortasında yeşeririr ama yazın kaybolur. Kendini beğenmiş Narkissos (nergiz) çiçeğinden bahsedeceğim size… Mitolojiye göre Antik Yunan’ın en yakışıklı delikanlısı Narkissos, kendini o kadar çok beğenmektedir ki hiçbir kızın aşkına karşılık vermez. Güzeller güzeli masum Ekho da bunlardan biridir. Narkissos’un alaycı tavırlarına çok içerleyen Ekho ona beddua eder. ”Sen de benim gibi sev, ama kavuşama!” der. Bir gün su içmek için bir pınara giden Narkissos, suda kendi yansımasını görür ve aşık olur. Ona sarılmak için kollarını suya daldırsa da çabası beyhudedir. Kendi yansımasına aşık olan Narkissos, her gün o pınara giderek yansımasına sarılmayı dener. Aşkından perişan olur ve orada ölür. Öldüğü yerde de nergiz çiçeği çıkar. O günden sonra Narkissos kendini beğenmisliğin sembolü olur. ”Narsizm” ifadesi de oradan gelmektedir. Yöremizde kış aylarında üç çeşit nergiz açar. Dağlarda ve bahçelerde doğal olarak yetişir. Kokusu büyüleyicidir. Fotoğraftaki bizim bahçeden…

14.00

Uzaktaki tepelerde hâlâ kar sisi olsa da burada yağış yağmura döndü. Zaten asıl etkili dalganın geceye doğru geleceğini söylemiştim. Modeller bu gece için 50 mm üzeri yağış vermeye devam ediyor. Şimdilik eski usül sacda çörek ve gözleme keyfi yapıyoruz. Evin çinko çatılı olan kısmında olduğumuz için daha da keyifli. Bilenler bilir, çinko çatılı evde yağmur sesi ninni gibi gelir.

10.00

Bulunduğum yerin iki katı yüksekliğe sahip olan Çamlıyayla ve Arslanköy şu saatlerde 2 dereceye kadar yükseldi. Burada, donan yağmurla karışık kar yağışı görülüyor. Kuzeydoğumuzdaki Akçatekir yaylası -4.5 derece. Tahmin ettiğim gibi, siklon yukarı seviyede güneyli yönlerden sıcak taşınımı yaparken, köyüm siklon izobarlarının sınırına yakın bir bölgede olduğu için poyrazla kuzeyden yer seviyesinde soğuk taşınımı oluyor. Bu sayede donan yağmur gerçekleşiyor. Doğudaki daha düşük rakımlı noktalarda bile örtü var. GSM vericisinin bulunduğu tepede kar sisi olduğu için internet genellikle Edge hızında çekiyor. Yazmakta bazen zorlanıyorum. Donan yağmur:

09.00

Gece boyunca yağan yağmur, sabaha karşı sulu kara çevirdi ve zaman zaman yoğunlaşarak devam ediyor. Bulunduğum yerde şu an örtü olmasa da karın seyir zevki yüksek. Karşıdaki tepelere kar sisi çöktü. Ardıç ve çam ağaçlarının üstü beyazlamaya başladı. Sıcaklık 0.5 derece. 1100 rakımlı Çamlıyayla ve 775 rakımlı Çamalan şu an burası ile neredeyse aynı sıcaklıkta.

00.20

Haftanın ilk iki günü bölgemizde kıyılara kuvvetli yağmur ve 1000 m rakım üzerine yoğun kar bırakan siklon, tası tarağı toplayıp doğuya gitmeye hazırlanırken kuzeyden sokulan Sibirya kökenli Yb’nin etkisiyle yeniden batıladı ve biraz da derinleşti. Aslında önceki günlerde senaryolar Doğu Akdeniz için tipik bir poyrazlı sistem – az yağış ve kuru soğuk – gösteriyordu. Fakat son çalıştırmalar yağışı ciddi oranda artırdı ve sistemi yoktan var etti.

Wrf, Ecmwf, Gfs ve Euro4 gibi bir çok model, perşembeden cuma öğle saatlerine kadar 90 mm’ye yakın yağış veriyor. Soğuk açısından bakacak olursak 900 m rakım üzeri daha şanslı görünüyor. Benim bulunduğum köyün sınırları içerisinde rakım 500 ile 1000 arasında değişiyor. Evim ise 650 m rakımda. Poyrazın etkisiyle kuzeydoğudan güçlü bir soğuk adveksiyon olacağı için karın 500 rakıma kadar inmesi işten bile değil. Zaten siklonun çehresi her an değişiyor.

Bulunduğum köy hakkında biraz bilgi vereyim. Toroslara kuş uçuşu 15 km kadar uzaklıkta bulunan bir köy… Engebeli bir arazisi var ve ormanlar geniş yer tutuyor. Köyün kenarından büyük bir dere geçiyor. 3 km doğusunda ise kadıncık nehri bulunuyor. En yüksek noktası 1040 m rakımlı Ziyaret Tepesi. Geçen yıl 10 ocakta 1 gecede 70 cm kar birikimiyle King Kong’un ikinci dalgasından en çok etkilenen köylerden biri oldu. Sistemle ilgili izlenimlerimi genellikle buradan, zaman zaman da 1100 rakımlı Çamlıyayla merkezden aktarmaya çalışacağım. Beklentimin en yüksek olduğu zaman dilimi perşembe gecesi, bakalım neler olacak. Sistemin etkili kısmı başlayana kadar, çocukluğumun geçtiği bu güzel köyden manzaralar sunacağım. Yazıyı yazdığım şu saatlerde sıcaklık 3 C. Yağmur akşamdan beri devam ediyor. Evin yakınından geçen derede sular öylesine coştu ki uğultusu evin içinde bile hissediliyor. Derede dün çektiğim bir görüntü.

Hava Delilerinin Aydıncık Maceraları

$
0
0

Hem biyolog hem hava delisi Mehmet Göktuğ‘un şahane gezi yazısı…
————-

Yılbaşında memleketteydim. Bardaktan boşanırcasına yağmur yağarken düşünmüştüm ilk olarak. Dostlarla buluşma, güzel vakit geçirme ve arazi yapma zamanı gelmişti. King Kong Ahmet, Organik Adam, Havadelisi ve Çihiroya hepimizin uygun olduğu bir zamanda Yozgatta buluşmamız gerektiğini yazdım. Havadelisi ve Çihiro son anda çıkan işleri dolayısıyla katılamadılar ama King Kong Ahmet ve Organik Adamla 02 şubat günü memleketim olan Yozgat Aydıncık Kösrelik Köyünde buluştuk. Köy, ilin kuzeyinde, yaklaşık 900 m rakıma kurulmuş. Haftalardır bir kar fırtınasında mahsur kalmayı hayalliyorduk lakin buluşmaya son bir hafta kala lodoslu gayet sıcak bir buluşma olacağını anladık. Ama bu moralimizi zerre kadar bozamadı. Zira ana amaç dostlarla güzel vakit geçirmekti. Ayrıca bir hafta önce köye gayet iyi bir kar yağmıştı. Dağda kar bulacağımız kesindi.

31.01.2018 Çarşamba Günü – köyden dağlara bir bakış. Birkaç gündür esen lodosla beraber karlar alçaklarda büyük oranda eridi. Köy içinde parçalı halde kaldı.

31.01.2018 Çarşamba Günü – köyün sulama göletinden bir manzara.

31.01.2018 Çarşamba Günü – normalden ılık olan sıcaklılar sebebiyle siklamenler – Cyclamen sp. erkenden açmışlar.

31.01.2018 Çarşamba Günü – çiğdemler de (Crocus sp.) siklamenler gibi erkenden açmışlar. Normalde 15-20 gün kadar geç açıyorlar.

01.02.2018 Perşembe Günü – Yaklaşık 1110-1120 m rakımdaki bir tepeden güneydeki dağlar. Lodos sebebiyle bir gün önceye göre kar örtüsü daha da azaldı.

Organik Adam ve King Kong Ahmetle buluştuktan sonra uzun süredir planladığımız araziyi yapmak üzere Aydıncık ilçe merkezinin yaklaşık 4 km güneyinde bulunan Şebek Geçidine gittik. Geçidin rakımı 1550 m. Etrafta meşe – Quercus sp., kayın – Fagus orientalis, ardıç – Juniperus sp. ve sarıçam – Pinus sylvestris ağırlıklı ormanlar görülüyor. Bunun dışında, muhtemelen antropojenik etkilerle genişlemiş, yüksek dağ bozkırları da var. Bu bölgedeki kayın ormanlarının ülkemizdeki en ilginç kayın dağılımlarından birisi olduğu aşikar. Bunun en büyük sebebi muhtemelen yaz mevsiminde bile bu alanların yamaç sisi alması. Geçide vardığımızda alandaki kar kalınlığı bizi memnum etti. Geçidin doğusunda bulunan Kurtmehmedin Tepesi’ne (1676 m) doğru yürüyüşe başladık. Kuvvetli lodosla beraber ortalama 40 cm civarında bir kar vardı. Rüzgarın süpürdüğü yerlerde yer yer 1 mye ulaşıyordu kar kalınlığı.

02.02.2018 Cuma Günü

02.02.2018 Cuma Günü

02.02.2018 Cuma Günü – Organik Adam halinden gayet memnun. 🙂

02.02.2018 Cuma Günü – Kurtmehmedin Tepesi’ne (1676 m) (yöre halkı Gezibeli ve Karac’oğlan Beli de diyor) yakın bir yerden doğudaki Asar Kayası ve Esisarı’ya doğru bir bakış.

02.02.2018 Cuma Günü

02.02.2018 Cuma Günü – Artan kar örtüsü sebebiyle Organik Adam ve King Kong Ahmet’in çizmelerinin içine kar girmeye başladı.

02.02.2018 Cuma Günü – Yaban tavşanı – Lepus europaeus ayak izleri. Kar örtüsü üzerinde izlemekten en çok keyif aldığım izlerden. Umarım avcılara denk gelmezler.

02.02.2018 Cuma Günü – Kurtmehmedin Tepesi’ne (1676 m) yakın bir yerden Dağnı Dağı’na (1765 m) doğru bir bakış. İlk gün Dağnı Dağı’na çıkmayı gözümüz kesmedi.

02.02.2018 Cuma Günü – Etraftaki birçok çalı büyük oranda karlar altında kalmış. Özellikle de sürünücü ardıçlar – Juniperus communis.

02.02.2018 Cuma Günü – Yoğun sis alan yamaçlarda gerçekleşen ‘hard rime’ hadisesi.

02.02.2018 Cuma Günü – Kurtmehmedin Tepesi yakınlarından güneye doğru bir bakış. Karşıda Tipideresi Köyü’nün güneyindeki ve Halilbaba Tepesi’ndeki (1641 m) karaçam – Pinus nigra ormanları görülüyor. Doğuya doğru ise silüet halinde Akdağlar görülüyor. Görüşün iyi olduğu zamanlar Karadeniz’den Erciyes’e kadar geniş bir alanın görülebileceğini tahmin ediyorum.  Bu dağların güney yamaçlarında engebe ve rakım azalışı daha azken kuzey yamaçlarında kısa mesafelerde rakım 800 m’nin altına inmektedir. Daha engebeli bir yapı sergilemektedir.

02.02.2018 Cuma Günü – Karşı yamaçlarda tek tük görünen sarıçamlar – Pinus sylvestris daha doğuya gittikçe yoğunluk kazanıyorlar.

02.02.2018 Cuma Günü – Dağnı Dağı’ndan (1765 m) bir başka görünüş.

02.02.2018 Cuma Günü – Doğuya doğru bir bakış.

02.02.2018 Cuma Günü

02.02.2018 Cuma Günü

Bu da King Kong Ahmet’in çektiği kısa video:

Yaklaşık 7 km yürüdük ve akşam olmadan yola çıktık. King Kong Ahmet ve Organik Adamın çizmelerinin boyunu geçen kar ayaklarının ıslanmasına ve üşümelerine sebep oldu. Bu sebeple eve gidip gürül gürül yanan sobanın yanına oturup güzelce ısındık.

3 Şubat günü kahvaltıdan sonra köyün sulama göleti çevresinde dolaştık.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Gölette tek başına gezen bir tepeli patka – Aythya fuligula. Yolu açık olsun.

King Kong Ahmet ve Organik Adam o kadar büyük deliler ki bu bizi kesmedi dediler ve arabaya binip yeniden Şebek Geçidi’ne gittik. Bu sefer hedef dün gözümüze kestirdiğimiz (kestiremediğimiz 🙂 ) Dağnı Dağı (1765 m) idi. Dağnı Dağı çevredeki en yüksek zirve. Bugün rüzgar çok daha kuvvetliydi. İnsanı iliklerine kadar donduruyordu. Anadoluda, sıcak yel adamı buz, karı köz yapar derler. Kar düne göre daha ıslak ve birbirine yapışıktı. Bu sebeple zemin tipisi olmadı. Yoksa göz gözü görmezdi o rüzgarda. Bu yamaç daha yüksek olduğu için ortalama 50 cm civarında kar vardı. Kimi yerlerde örtü yokken (çok rüzgar alan kayalık alanlar), kimi yerlerde 1-1,5 m kar vardı. Yürüdükçe önümüze yeni bir tepe daha çıkıyor ve yol gözümüze daha da büyüyordu. Kar örtüsü altında kalmış kayalar ve sürünücü ardıçlar arasında yürümek tehlikeli ve oldukça yorucu. Zirveye vardığımızda tahmini 40 knot civarında hamleler vardı. Zaman zaman ayakta durmakta zorluk çekiyorduk. Kalın giyinmemize rağmen rüzgar iliklerimize kadar işliyordu. Fazla oyalanmadan zirveden indik. Arabaya döndüğümüzde yaklaşık 10 km yol yürümüştük. Hem çok yorulmuştuk hem de Ahmet ve Organik Adamın çizmeleri ıslanmıştı. Köye varıp sobanın yanında birazcık oturunca kendimize geldik.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Dağnı Dağı’na (1765 m) tırmanmaya başladığımız tepeden doğudaki Kurtmehmedin Tepesi’ne (1676 m) doğru bir bakış.

03.02.2018 Cumartesi Günü – King Kong Ahmet poşetle derin kar sorununa çözüm bulmaya çalıştı ancak pek işe yaramadı.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Organik Adam arkasına Dağnı Dağı’nı (1765 m) almış Şebek Vadisini, Aydıncık’ı, Kümbetova’yı, Kazankaya Kanyonu’nu ve Alan Dağı’nı (1375 m) izliyor.

 

03.02.2018 Cumartesi Günü – Şebek Vadisi’nden bir görünüm. Alçak rakımlarda kar örtüsü kalkmış.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Organik Adam Dağnı Dağı’nı (1765 m) izliyor.

03.02.2018 Cumartesi Günü- Dağnı Dağı’na (1765 m) bir bakış.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Organik Adam ve King Kong Ahmet güzelliğiyle bizi büyüleyen Dağnı Dağı’na (1765 m) doğru yürüyorlar.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Organik Adam ve King Kong Ahmet zaman zaman tahmini 40 kt’a varan rüzgar hamlelerinde, zorlu karstik arazide yürümeye çalışıyorlar. Karın altında kalmış ve buz tutmuş kayalar birkaç kere düşmemize sebep oldu.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Dağnı Dağı’ndan (1765 m) batıdaki tepelere bakış. Alandaki vadilerin birçoğu yoğun orman örtüsüyle kaplıyken yüksek düzlüklerde gür yüksek dağ bozkırları bulunuyor. Karşıda, yörede Atuçuran ismiyle anılan kayanın üst tarafı görülüyor. Zamanın birinde Belpınar Köyü’nden bir tütün kaçakçısı yoğun sis alan bu dağlarda atıyla beraber kayadan düşüp ölmüş. Daha sonra kayaya bu isim verilmiş.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Yine bir hard rime hadisesi.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Dağnı Dağı’ndaki geniş düzlük. Bu alanda kar kalınlığının 1 m üzerinde olduğunu tahmin ediyoruz.

03.02.2018 Cumartesi Günü

03.02.2018 Cumartesi Günü – Dağnı Dağı’ndan (1765 m) doğudaki Kurtmehmedin Tepesine (1676 m) bir bakış.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Dağnı Dağı’nın zirvesinde rüzgardan elimiz yüzümüz dağılmış.

03.02.2018 Cumartesi Günü – King Kong Ahmet’in de eli yüzü dağılmış rüzgardan.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Zirveye ismimizi yazmadan olmaz.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Organik Adam ve King Kong Ahmet saçlı meşe – Quercus cerris ve ispir meşesinden – Quercus macranthera subsp. syspirensis oluşan ormanda yürüyorlar.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Güney yamaçtaki meşe ormanından bir görünüm.

03.02.2018 Cumartesi Günü – Bu da Anadolu Doğası’nı yıkıma uğratan taş ocaklarından sadece birisi.

Geçirdiğimiz 2 güzel gün sonunda çıkarımım şu oldu. Kar sana gelmezse sen kara gideceksin. Anadolu muhteşem bir coğrafya. Ortalama yüksekliği 1132 m ve en ılık kışta bile dağlar kar alıyor. Değerini bilmeli.

Gezici Hava Durumu Kameraları

$
0
0

Merhaba değerli takipçiler! Bugün sizleri ilginç bir projeden haberdar etmek istiyorum.

Bizler gibi bir hava delisi olan Erhan Bey, aracına taktığı kameraların görüntülerini internetten canlı yayınlıyor. Amacı, şiddetli ve sıradışı hava olaylarını hepimize daha gerçekleşirlerken iletmek, bunu yaparken de ülkemizin bilinen ve bilinmeyen doğal güzelliklerine dikkat çekmek…

Canlı görüntülerin adresi: http://turkiyeninhavasi.net/

Erhan Bey, proje sürecinde birtakım -hem maddi hem manevi- sıkıntılar yaşadığını iletti. Özellikle de görüntülerin canlı yayınlanacağı internet sitesi konusunda kendisine yardımcı (veya sponsor) olabilecek arkadaşlara müteşekkir olacak.

Eğer bu projeye herhangi bir şekilde, maddi veya manevi destek olmak isterseniz, Erhan Bey ile aşağıdaki iletişim bilgilerini kullanarak bağlantıya geçebilirsiniz:

e-posta: akincilar1667@gmail.com
Tel: 0 537 961 52 48

Tıropikal Mıropikal Ne Ayak

Bu Kış: Ilıkçılıkla Topyekün Mücadele

$
0
0

Havadelisi.com Mevsimlik Tahminler Sorumlu Müdürü Erdem Erdoğan‘ın 2018-2019 Kış tahmini… Dr. Ozan Mert Göktürk’ün katkılarıyla…
***********

HAYLAYTS (ÖZET VE MÜHİM KISIMLAR)

  • Kış genelinde Batı Rusya’dan İskandinavya’ya ve bazen İngiltere’nin batısına uzanabilecek bir yüksek basınç hakimiyeti olacağını düşünüyoruz. Buna paralel olarak Doğu Avrupa’da uzun süreli ciddi soğuklar görülme ihtimali yüksektir, bu soğuklar sık sık Türkiye’ye doğru da sarkacaktır. Soğukçuların 2018 kabusu sona ermiştir.
  • Bununla birlikte… Türkiye’de kışın tamamı 2017’de olduğu gibi uzun süreli soğuklarla geçmeyecektir. Rusya-İskandinavya yüksek basıncının zaman zaman daha kuzeyde konumlanması ile kıta içerisine sızacak Atlantik kökenli / gezici alçak basınçlar, dönemsel olarak ülkemizde de güneyli rüzgarlara ve ılık havalara yol açacaktır.
  • Yani… Sık görülecek Atlantik / Akdeniz kaynaklı alçak basınç sistemlerini yine sık sık Balkanlar üzerinden gelen soğuk hava atakları izleyecektir. Böylelikle döngü tamamlanacak, Ukrayna üzerinden gelecek en az bir adet çok soğuk hava dalgası da tatlı niyetine iyi gidecektir (TATLI-1, TATLI-2)
  • Kuzeyden sarkacak soğukların -Karadeniz etkisi ile- kuzey ve doğu bölgelerde; Atlantik ve Doğu Akdeniz kökenli alçak basınç sistemlerinin ise güney ve batı bölgelerde nöbetleşe bol yağışa yol açacak olmaları sebebi ile tüm Türkiye’de kış yağışlarının mevsim normallerinin üzerinde olacağını tahmin ediyoruz.
  • Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde normallerin çok üzerinde yağışlar da görülebilir.
  • Küresel ısınmayla ve ılıkçılıkla topyekün mücadele kampanyasına destek veriyor ve tüm sıcaklıklarda (%10) indirime gidiyoruz. Sıcaklıkların kuzeybatı bölgelerde mevsim normallerinin biraz altında, Güneydoğu’da normallerin üzerinde, diğer yerlerde inişli çıkışlı seyirden ötürü normaller civarında olacağını tahmin ediyoruz.
  • Kar bakımından bütün Türkiye’yi şanslı saysak da … en şanslı bölgeler olarak Trakya, İç ve Doğu Anadolu ile İstanbul da dahil olmak üzere Doğu Marmara ve Samsun’a kadar olan Karadeniz Kıyıları’nı söyleyebiliriz. Uzun sürebilecek bir kış olduğunu düşündüğümüzden Mart ayı ortalarına kadar kar ihtimali olacaktır.

*************************************

 

Son 24 yılın en soğuk ikinci kışı olan 2017’de (birincisi 2008) İstanbul Godzilla’yı gördü, Anadolu’nun birçok yeri rekor kar yağışları aldı. Geçtiğimiz kış ise kar ve soğuk bakımından ülkece fiyaskoyu yaşadık: MGM kayıtlarına göre 2018, son 52 yılın en sıcak ikinci kışıydı (birincisi 2010).

Peki yaklaşmakta olan 2019 kışı neye benzeyecek? Aşağıda yapacağımız analizlerle bunu bulmaya çalışalım.


 

Deniz Suyu Sıcaklıkları

Güncel durumu aşağıdaki haritada görebilirsiniz:

Bu haritada bizi alakadar eden en önemli bölge olan Atlantik Okyanusu’na baktığımızda, Azor Adaları’nın batısından Kuzey Amerika’nın doğu kıyılarına kadar bir miktar normalden sıcak su  göze çarpıyor. Diğer kısımlarda belirgin bir sıcaklık anomalisi oluşmamış.

Pasifik Okyanusu’na geçersek, burada hafif bir El Nino olduğunu görüyoruz. ECMWF Kasım tahmini ve diğer mevsimlik tahminlere baktığımızda önümüzdeki kışın zayıf bir El Nino kışı olabileceğini söyleyebiliriz.

2016 kış tahminimizde bahsetmiştik, bu El Nino’nun da kendi içerisinde iki farklı formu var: Birisi Klasik El Nino, diğeri ise El Nino Modoki diye adlandırılıyor. Aşağıdaki haritadan da görüleceği üzere, klasik El Nino -diğer etkenler de aynı yönde etki ettiğinde- Avrupa’da normalden daha soğuk bir kışa sebep olabiliyorken, El Nino Modoki daha ılık kışlara sebep olma eğiliminde…

Klasik El Nino ve El Nino Modoki’nin dünyadaki deniz suyu, yer seviyesi hava sıcaklığı ve yağış anomalilerine yaptığı düşünülen artı ve eksi yönde katkılar. Mavi tonlar negatif, kırmızı tonlar pozitif katkıları gösteriyor.

Bu iki farklı formu yukarıdaki güncel deniz suyu sıcaklıkları ile karşılaştırdığımızda; gerek Atlantik, gerek ENSO Bölgesi (Orta Pasifik), gerekse de Kuzey Pasifik’teki sıcak su dağılımlarının bize El Nino Modoki benzeri bir hadiseyi işaret ettiğini söyleyebiliriz.

JAMSTEC Ekim ayı güncellemesi ve ECMWF Kasım ayı güncellemesi de bu durumun önümüzdeki kış boyunca devam edeceğine işaret ediyor.

 

Geçmiş yıllardaki benzer dağılımlara bakarak sağlama yapmaya çalışırsak, deniz suyu sıcaklık anomalilerinin bu seneye benzediği yılları ve bu senelere ait Kasım ayı 500 hPa jeopotansiyel anomalisine ait aşağıdaki görüntüler ortaya çıkıyor. Genel basınç yerleşimlerini inceledikten sonra bu kısma daha sonra geri geleceğiz.

 


Basınç Yerleşimleri

Takip eden kış için şüphesiz ki en önemli ipuçlarından birisi bizce ekim ve kasım aylarındaki basınç dağılımlarıdır. Bu yüzden mevsimlik tahminimizi kasım ayı ortalarına doğru yapmayı daha sağlıklı buluyoruz.

Aşağıda 1-13 Kasım 2018 tarihleri arasındaki 500 hPa jeopotansiyel yükseklik anomalisi haritasını görüyorsunuz. Batı Rusya civarında çok kuvvetli ve ısrarcı bir yüksek basınç ve İngiltere’nin batısında derin İzlanda siklonları dikkat çekiyor.

Son tahminlere göre, Kasım ayının ikinci yarısında kuzeyimizdeki devasa yüksek basınç merkezi biraz daha kuzey batıda konumlanacak gibi görünüyor. Yani ay sonunda yukarıdaki görüntünün biraz daha kuzeybatılı halini göreceğiz. Yukarıdaki tabloya göre geçmiş yıllardaki benzer dağılımlara bakıp bir ortalama çıkardığımızda ise aşağıdaki sonucu elde ediyoruz.

 

Son olarak yukarıdaki haritayı benzer deniz suyu sıcaklık dağılımlarından elde ettiğimiz harita ile karşılaştırdığımızda da aşağı yukarı benzer bir sonuç olduğunu görüyoruz. Yani takip ettiğimiz bu iki yöntem de önümüzdeki kışın nasıl geçeceğini tahmin etmemizde sağlıklı sonuç verecek gibi görünüyor diyebiliriz.

7 yıl önce tam olmasa da benzer bir durumla ilgili hazırladığımız yazıyı da incelemenizi tavsiye ederiz.


NAO Endeksi

Zurnanın zırt dediği yere geldik 🙂

Avrupa kıtasının kışını tayin eden, hayati derecede önemli bir iklim olayı olan Kuzey Atlantik Salınımı’na… Buraya kadar okumaya sabretmiş olanların neredeyse tamamı bu salınımı ve pozitif/negatif fazlarındaki sonuçlarını muhtemelen biliyordur.

Arşive göz attığımızda 2018 de dahil olmak üzere son 7 kışın 6 tanesinde pozitif NAO gerçekleşmiş. Aşağıdaki grafikte son yıllardaki pozitif NAO ısrarını görebilirsiniz. Bundan dolayı ülkemizde son yıllarda, hepsi sert olmasa da genelde bol karlı kışlar yaşandı (2018 hariç).

2018 yılının Mart ayına girerken son yıllarda karşılaşmadığımız majör bir Ani Stratosfer Isınması gerçekleşti ve pozitif NAO endeksi bir anda aşırı negatife indi. Bununla beraber Sibirya üzerinden gelen devasa bir soğuk hava dalgası, Türkiye’yi teğet geçerek Orta ve Batı Avrupa’da ciddi soğuklara ve kar yağışlarına sebep oldu. Sonrasında Nisan ayıyla beraber atmosferde tekrar pozitif NAO ısrarı başladı ve içinde bulunduğumuz Kasım ayına kadar ortalamalarda pozitifte kalan NAO endeksi, en uzun süren pozitif seyir olarak rekor kırdı.

Fakat bu mevsimlik tahmini yazmaya başladığımız dönemlerde modeller Kasım ayının üçüncü haftasından itibaren Orta ve Doğu Avrupa’ya çöreklenen yüksek basıncın İskandinavya ve İzlanda civarına kaymasıyla bu pozitif ısrarın sona ereceğini işaret ediyor. Uzun bir süreden sonra negatife meyleden bu endeksin kışın kalanında nasıl ve ne süreyle etkili olacağını şu anda net olarak bilmemiz imkansız. Zira uzun zaman önceden tahmin edilmesi gerçekten zor. Örneğin 2015 kışına girerken benzer bir durum ortaya çıkmıştı, ancak sonrasında NAO tekrar pozitife çıkarak bütün kış pozitif seyretmişti.

ECMWF modeli Kasım ayı güncellemesinden yardım aldığımızda ve Solar Minimum dönemini yaşadığımızı hatırladığımızda, kışın ortalarından itibaren negatif NAO görülmesi sürpriz olmaz. Ancak; Modoki El Nino ve NAO’nun son yıllardaki pozitif ısrarını da işin içine katarsak, 2010 ve 2011 kışlarındaki gibi aşırı negatif bir seyrin çok düşük ihtimal olduğunu, NAO’nun bu kış “ortalama olarak” nötr civarlarında ve hafif pozitif/hafif negatif seyrinde olabileceğini söyleyebiliriz.

Konuyu burada kapatmayıp az bilinen bir ilave daha yapalım: Aynı El Nino gibi NAO endeksinin negatif fazının da iki farklı hali var. Bunlar Batı Merkezli Negatif NAO ve Doğu Merkezli Negatif NAO. Üzerine tıkladığınızda göreceğiniz üzere, batı merkezli negatif NAO hadisesinde, Atlantiğin kuzeyindeki yüksek basınç merkezi Doğu Amerika’ya yakın bir yere, doğu merkezli negatif NAO’da ise İzlanda-Grönland arasında konumlanıyor. Türkiye olarak batı merkezli negatif NAO durumunda soğuk ve kar bakımından şansımız sıfıra yakın olup, güneyli sıcak hava akımları uzun süre ülkemize hakim oluyor. Doğu merkezli negatif NAO’da ise yüksek basıncın zamanla güneye kayması durumunda (nötre ve pozitife tırmanış) sert soğuk atakları ve zaman zaman soğuk blokajları alabiliyoruz. Kötünün güzeli bir haber olarak mevsimlik tahmin kurumlarının beklentisi (doğru çıkarsa) yukarıdaki haritada da göreceğiniz üzere bu sene doğu merkezli negatif NAO yönünde. Özellikle Amerika’nın batısında kış boyu aktif olması beklenen yüksek basınç merkezi de batı merkezli NAO gerçekleşme olasılığının düşük olduğuna yönelik bir işarettir.


QBO Endeksi

Önceki senelerde yaptığımız tahminlerde kullandığımız  mevsimlik tahminlerimizi okumuş olan takipçilerimiz konuya zaten hakimdir, QBO hakkında fikri olmayanlar ise geçmiş senelerdeki yazılarımızdan bilgi edinebilirler.

Geçtiğimiz kış aşırı negatif yani doğulu seyir izleyen QBO, bu kasım ayı itibariyle pozitif yani batılı seyrine geçiyor.

Bu endeksin batılı seyirde olması Ani Stratosfer Isınmasını, dolayısı ile aşırı negatif AO-NAO endekslerinin görülmesini zorlaştırıyor. Bunu da not ediyoruz.


Yukarıda  bahsedilen ve bahsedemediğimiz tüm verileri kendi tecrübelerimizle harmanladığımızda şu sonuçlara varıyoruz:

  • Kış genelinde Batı Rusya’dan İskandinavya’ya ve bazen İngiltere’nin batısına uzanabilecek bir yüksek basınç hakimiyeti olacağını düşünüyoruz. Buna paralel olarak Doğu Avrupa’da uzun süreli ciddi soğuklar görülme ihtimali yüksektir, bu soğuklar sık sık Türkiye’ye doğru da sarkacaktır. Soğukçuların 2018 kabusu sona ermiştir.
  • Bununla birlikte… Türkiye’de kışın tamamı 2017’de olduğu gibi uzun süreli soğuklarla da geçmeyecektir. Rusya-İskandinavya yüksek basıncının zaman zaman daha kuzeyde konumlanması ile kıta içerisine sızacak Atlantik kökenli / gezici alçak basınçlar, dönemsel olarak ülkemizde de güneyli rüzgarlara ve ılık havalara yol açacaktır.
  • Yani… Sık görülecek Atlantik / Akdeniz kaynaklı alçak basınç sistemlerini yine sık sık Balkanlar üzerinden gelen soğuk hava atakları izleyecektir. Böylelikle döngü tamamlanacak, Ukrayna üzerinden gelecek en az bir adet çok soğuk hava dalgası da tatlı niyetine iyi gidecektir (TATLI-1, TATLI-2)
  • Kuzeyden sarkacak soğukların -Karadeniz etkisi ile- kuzey ve doğu bölgelerde; Atlantik ve Doğu Akdeniz kökenli alçak basınç sistemlerinin ise güney ve batı bölgelerde nöbetleşe bol yağışa yol açacak olmaları sebebi ile tüm Türkiye’de kış yağışlarının mevsim normallerinin üzerinde olacağını tahmin ediyoruz.
  • Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde normallerin çok üzerinde yağışlar da görülebilir.
  • Küresel ısınmayla ve ılıkçılıkla topyekün mücadele kampanyasına destek veriyor ve tüm sıcaklıklarda (%10) indirime gidiyoruz. Sıcaklıkların kuzeybatı bölgelerde mevsim normallerinin biraz altında, Güneydoğu’da normallerin üzerinde, diğer yerlerde inişli çıkışlı seyirden ötürü normaller civarında olacağını tahmin ediyoruz.
  • Kar bakımından bütün Türkiye’yi şanslı saysak da … en şanslı bölgeler olarak Trakya, İç ve Doğu Anadolu ile İstanbul da dahil olmak üzere Doğu Marmara ve Samsun’a kadar olan Karadeniz Kıyıları’nı söyleyebiliriz. Uzun sürebilecek bir kış olduğunu düşündüğümüzden Mart ayı ortalarına kadar kar ihtimali olacaktır.

Guðjohnsen’e Vurdurmayın!

$
0
0

Erdem Erdoğan’ın yazısı…
———-

Tüm ülke olarak kışa çok hareketli ve bol aksiyonla başladık. Son verilere göre önümüzdeki günlerde de bu aksiyon devam edecek. Avrupa Kıtası’nın batısından sarkacak olan İzlanda siklonları Ege ve Batı Karadeniz civarlarında derinleşip tüm yurda bol yağış, iç kesimlerdeki yüksek illere de kar getirecek gibi görünüyor.

Bu sabahki ECMWF çıktısına baktığımızda önümüzdeki 10 gün içerisinde tam dört tane İzlanda kökenli siklonun (değişim ihtimali tabii ki var) ülkemizi etkileyeceği ve bu siklonların kuzeye ve doğuya doğru ilerlemesiyle, Balkanlar üzerinden soğuk havaların bize doğru geleceğini söyleyebiliriz. Bu sistemler Atlantik kökenli olduğundan, beraberinde getirdiği soğuma kıyılarda yağmur dışında bir hava olayına yol açmıyor, fakat dağlar ve iç bölgelerin yüksek illeri kar yağışları alacaktır.

İzlanda Mahşeri’nin 4 Siklonu

 

ECMWF 00Z çalıştırması (07.12.2018) – Önümüzdeki 10 gün boyunca toplam yağış miktarı

ECMWF 00Z çalıştırması (07.12.2018) – Önümüzdeki 10 gün boyunca toplam kar yağışı miktarı

Dün güncellenen ECMWF mevsimlik tahmini, Aralık ayı boyunca İzlanda sistemlerinin etkisi altında kalacağımızı gösteriyor. İzlanda kökenli sistemler ülkemize bol yağış getirse de genellikle sık sık lodosu da beraberinde getirirdi, ancak önümüzdeki 10 günlük süreçte kısa lodosun peşine karayel atakları olacak gibi görünüyor. Bunun sebebini aşağıdaki görüntü açıklıyor. Sistemler Kuzeybatı Avrupa’dan gelirken Batı ve Orta Akdeniz’e değil, direkt olarak Balkanlar’a doğru ilerliyor, bu sayede gelen siklonlar hem Akdeniz’de bloke olmuyor, hem de soğuk kökenli oluyor. Aşağıdaki görüntüye verebileceğimiz en bilinen örnekler 2012 Aralık ayı ve 2004 Ocak ayı olabilir. Ancak geçmişte benzer bir dönemde yaşanan hava olayları önümüzdeki süreçte de yaşanır gibi bir durum meteorolojide maalesef yok, işin içine başka bir sürü parametre giriyor.

Peki İzlanda neden bu kadar aktif ve kuzeyimizde neden soğuk birikmesi yok? Onun cevabı da aşağıdaki haritada. 7 Aralık 2012 00Z GFS çalıştırmasına ait bu çıktı, ay ortasındaki stratosferik kutup girdabını gösteriyor.

Kutup soğuklarını çevreleyen jet akımları, soğuk çekirdekleri yaklaşık birkaç haftadır Doğu Asya ve Atlantik Okyanusu arasında tutuyor. Buna paralel olarak Sibirya ve Doğu Asya’da -40 derecelere hatta daha da altına inen soğuklar görülüyor. Diğer tarafta ise Grönland üzerinden Atlantik Okyanusuna inen bu soğuk çekirdekler ılık denizle karşılaşınca devasa siklonlar oluşmasına sebep oluyor, henüz bir stratosfer ısınması da olmadığı için batılı esmeye devam eden jet akımları da zamanla bu siklonları Avrupa Kıtası içine sürükleyerek uzun süreli soğuk birikimini önlüyor.

Uzun vadedeki son verilere göre Aralık ayının son haftası -radikal olmasa da- bir değişiklik sinyali var, en azından etkili sistem yaratabilecek güçteki soğuk çekirdeklerin İskandinavya civarlarına konumlanabileceğini söyleyebiliriz. Ama atmosferdeki ısrarların bazen çok uzun sürdüğünü de hatırlatalım.


Hava Delilerinin Birinci Aydıncık Zirvesi

$
0
0

Hem biyolog hem hava delisi Mehmet Göktuğ, bu sefer eski bir gezimizi anlatıyor…
————

Doğayı kendinden soyutlamayan, kendisini onun bir parçası olarak gören Anadolu insanının, üzerine birçok söz söylediği nisan karının erik çiçeklerine düştüğü günlerden birinde konuşmuştuk. Güz ve kış boyunca burnu dahi akmayıp, Samsun’da buluşacağımız gün yataklara düşecek kadar hastalanıp Samsun’daki buluşmaya gidememem sebebiyle yeni bir buluşma önermiştim. Köyden attığım fotoğraflarla Çihiro ve Havadelisi’ni çoktan ikna etmiştim bile. Önümüzdeki yaz mevsiminde üçümüz, memleketim olan, Yozgat Aydıncık çevresinde dağ taş gezip, keyifli vakitler geçirmeyi planlıyorduk.

Okulun ve Ankara’daki işlerimin bitmesini fırsat bilip erkenden (19.06.2017) memlekete gittim.

19.06.2017 – Çorum Sungurlu yakınları. Rakımın 600 m’ye kadar indiği Delice – Sungurlu arasında doğal bozkırlar yer almaktadır. Rakımın düşük olması sebebiyle ekinler tamamiyle sararmışlar. NOT: Otobüs camından çekildiği için fotoğraf iyi değil ancak Anadolu’nun coğrafi çeşitliliği ve buna bağlı olarak fenolojik farklılıkları göstermek istedim.

19.06.2017 – Sungurlu – Alaca arasında bulunan, yaklaşık 1100 m yüksekliğindeki, Ekmekçi Beli.  Sungurlu ile arasında yalnızca 25 km var ancak buradaki ekinler yemyeşil. Alanda tarım alanları dışında antropojen bozkırlar, dere kenarı (riparian) vejetasyonu ve meşelikler yer alıyor.      NOT: Otobüs camından çekildiği için fotoğraf iyi değil ancak Anadolu’nun coğrafi çeşitliliği ve buna bağlı olarak fenolojik farklılıkları göstermek istedim. 

19.06.2017 – Köye varınca 1200 m ve yukarısını kaplayan bir sisle karşılaştım. Ankara şehir merkezinin keşmekeşliğinden sonra bu serin ve karanlık hava ilaç gibi geldi.

Havadelisi ve Çihiro’nun geleceği 07.07.2017 tarihine kadar fırsat buldukça araziye çıktım. Etrafımızdaki kuşları, bitkileri, memelileri kısaca doğayı gözlemlemek, doğal süreçler üzerine kafa yormak, doğada yaşayan insanların sahip olduğu kadim doğa kültürünün izini sürüp, ona tanıklık etmek, biz insanların birçok şeyi daha iyi kavramasını sağlıyor. Hayata bakış açımızda büyük değişikliklere sebep oluyor. Bitmez tükenmez merakımızı besleyerek daha da meraklandırıyor. Belki de en önemlisi bizim de doğanın bir parçası olduğumuzu, kendimizi doğadan soyutlamanın felaketlere yol açtığını kavratıyor.

20.06.2017 – Cephalanthera rubra – Çamçiçeği. Her gördüğümde büyük sevinç duyduğum orkidelerden.

21.06.2017 – Tarım alanları, eski tarım alanları, çayırlıklar, meşelikler, kayalık alanlar… Bu gibi mozaik habitatlar biyoçeşitlilik için çok değerliler.

22.06.2017 – Eski bir teşi – öreke. Yün eğirmekte kullanılan teşi Anadolu kültürlerinde oldukça önemli bir yer temsil ediyor. Türkülerde, şarkılarda geçen bu önemli araç ve kadim kültürü ne yazık ki günümüzde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

22.06.2017 – Saçlı meşe – Quercus cerris, ispir meşesi – Q. macranthera ssp. syspirensis, kayın – Fagus orientalis gibi türlerden oluşan bu ormanlık alan 1300 m ve daha üst rakımlarda mevcut. Anadolu’daki en ilginç kayın dağılış alanlarından birisi.

25.06.2017 – Anadolu insanının doğada gördükleri. Büyükbabam tarafından yapılan bir hayvan figürü.

Arazilerin sıklığını Sahra üzerinden gelen, son yılların en kuvvetli, sıcak hava dalgası sebebiyle biraz azalttım. Anadolu’nun batı kesimlerini kavuran sıcaklar Konya’daki Çihiro ve özellikle de Bodrum’daki Havadelisi’ni çok kötü bir şekilde etkilemişti. Batı Anadolu’da 45 derecenin üzerindeki sıcaklıklar ölçülürken Aydıncık’ta yalnızca bir gün 35 dereceyi geçen sıcaklık ölçüldü. Aydıncık, 900 m civarındaki alçak rakımına rağmen yaz mevsiminde Yozgat’ın en serin ilçelerinden birisi oluyor.

30.06.2017 – Balkonumuza gelen gergedan böceği. Scarabaeidae familyasından.

06.07.2017 – Bir süredir yağmayan yağmurlar ve sıcak hava dalgası sebebiyle alçak rakımlardaki otsu bitkiler kurumaya başladı ancak dere kenarları ve yüksek rakımlı yerler hala yeşil.

06.07.2017 – Arazide bulduğum bir Gastropod fosili. Her fosil bulduğumda kalbim yerinden çıkacak gibi hissediyorum.

06.07.2017 – Bunlar da Nummulit fosilleri. Yörede para taşı olarak biliniyor. Antik Mısır’da insanlar sikke olarak kullanmışlar.

Uzun bekleyişler sonrasında büyük gün geldi. Havadelisi ve Çihiro’yu sabırsızlıkla bekliyordum. Havadelisi Samsun’dan, Çihiro ise Konya’dan gelecekti. Yıllardır beklediğim bu ana saatler vardı ve heyecanımdan yerimde duramıyordum. Havadelisi’ne köye geliş için alternatif rotalar tarif ettim. Büyük yollar yerine köy yollarından, dağ yollarından gelmeyi tercih etti. İçindeki Anadolu romantizmi ve doğa sevgisi sebebiyle önerdiğim yolların ona çok keyif vereceğini biliyordum. Samsun’dan Amasya’ya, Amasya’dan Çorum’a, Çorum’dan ise Ortaköy – Aydıncık istikametinde geldi. Sıcak hava dalgasının ardından gelen yukarı seviye trofu ve yer seviyesindeki poyraz yönlü rüzgarların serinlettiği havada kızıla dönmüş yumak yumak Cumulus bulutları bu büyük buluşma arifesinde hâletiruhiyemizi şenlendiriyordu. Havadelisi akşamüstü köye vardı. İlk misafirimiz gelmişti. Kısa süreli istirahatin ardından hasbihâl ederken Çihiro Aydıncık’a yaklaştığını haber etti. Havadelisi ve ben Çihiro’yu almak için yola koyulduk. Ağır ağır gittiğimiz 9 km’lik yol boyunca da muhabbetimiz devam etti. Uzun süredir mesajlaşarak tartıştığımız, beynimi kemiren birçok konuyu Havadelisi, büyük bir sakinlik içerisinde tane tane açıklıyordu. Aydıncık’a otobüsle eşzamanlı varmıştık. Çihiro da gelmişti sonunda. Daha evvel benim Ankara’da, Havadelisi’nin Samsun’da buluştuğu sevgili Çihiro’yu tekrardan görmek gönlümüzü adeta bir panayır yerine çevirmişti. Eve varıp karnımızı doyurduk. Ardından muhabbet muhabbeti açtı sarı öküz damdan aştı. Vakti gece ettik. Sabah erkenden kalkıp gezimize başlayacaktık. O kadar çok gezecek yer vardı ki karar verirken çok zorlandım. Şuraya da gidelim, buraya da gidelim, orası olmazsa katiyen olmaz, bu kadar yere vakit yetmez… gibi sorular uzun zamandır aklımı kurcalıyordu. En sonunda aralarından bazılarını seçtim. Sabah erkenden kalktık. Muazzam bir hava vardı dışarıda. Neredeyse temmuzun ortası gelmişti fakat kazaksız, polarsız dışarıda durmak üşütüyordu. Güzelce kahvaltımızı yaptıktan sonra yola çıktık. İlk durağımız Aydıncık ilçe merkezinin hemen üstünde bulunan bir Çerkes Köyü’ydü. Köye gelmeden önceki tepeden Aydıncık, Kümbetova, Kazankaya Kanyonu, Alan Dağı (1375 m) adeta ayaklarımızın altına seriliyordu.

08.07.2017 – Havadelisi Şebek Vadisi ve Dağnı Dağı’na (1765 m) sırtını dayamış çektiği fotoğrafları kontrol ediyor. Alanda görülen KKKA vakaları sebebiyle keneye karşı paçalarımız içine koyup üzerimizi sıklıkla kontrol ediyoruz.

08.07.2017 – Şebek Vadisi, Dağnı Dağı (1765 m) ve Asar Tepesi’ne etraflıca bir bakış.

08.07.2017 – Aydıncık, Kümbetova, Kazankaya Kanyonu, Alan Dağı (1375 m), daha arkada Karadağ (1566 m) ve Kırklar Dağı’nın (1812 m) görünüşü. Foto: İbrahim Akan

08.07.2017 – Kümbetova ve Kazankaya Kanyonu’nun görünümü. Foto: İbrahim Akan

Tepeden etrafı izledikten sonra Ağıllı Köyü’ne ve ardından da bir başka Çerkes Köyü olan Fuadiye Köyü’ne doğru yol aldık. Yol boyunca durup etrafta gezindik, doğayı gözlemledik, fotoğraflar çektik. Ağıllı Köyü’nden sonra yol toprak ve yağmurlu zamanlarda 4×4 harici bir arabayla gitmek çok zor. Yakın zamanda yağmur yağmamasına rağmen geçtiğimiz konvektif sezondaki şiddetli yağmurların kazıdığı yolda ilerlemekte güçlük çektik. Ancak sonunda Fuadiye Köyü’ne varabildik. Fuadiye Köyü Çekerek ilçesine bağlı.

08.07.2017 – Ağıllı – Fuadiye Köyü arasından bir görünüm. Otlar mevsime rağmen yemyeşildi. Etrafta sarıçam (Pinus sylvestris), karaçam (P. nigra), kayın (F. orientalis), gürgen (Carpinus spp.), fındık (Corylus spp.), ardıç (Juniperus spp.), meşe (Quercus spp.) gibi türlerden oluşan oldukça güzel ormanlar bulunuyor. Yozgat’ın kuzeyi bilinenin aksine Orta Karadeniz Bölgesi içerisinde.

08.07.2017 – Orman içi açıklıkların bir kısmında ekinler var. Biçer-döver giremediği için hala tırpanla biçilip patoza veriliyor. Umarım yüzyıllarca daha devam eder bu geleneksel hasat yöntemi.

08.07.2017 – Karışık ormandan bir görünüm.

08.07.2017 – Karışık ormandan bir görünüm. Foto: İbrahim Akan

08.07.2017 – Bir orkide türü. Türünü unuttum. 🙂

08.07.2017 – Havadelisi bu söğüt ağacını görür görmez hemen tırmandı.

08.07.2017 – Doğanın sağaltıcı gücünün Havadelisi üzerindeki etkileri. 🙂 Foto: İbrahim Akan

08.07.2017 – Hep beraber bir fotoğraf çekinelim dedik. 🙂

08.07.2017 – Fuadiye Köyü’nün üzerindeki Kartal Tepesi. Bu tepede korunmuş çok fazla sayıda asırlık ardıç ağacı mevcut. Anadolu başta olmak üzere birçok farklı coğrafya halkları için kutsal olan ardıcı bulunca sarılıp içindeki kadim sesleri dinlemeden edemedim. Foto: İbrahim Akan

Fuadiye Köyü’nden sonra sohbet ede ede Sorgun’a bağlı Eymir Beldesi’ne geldik, ardından da Şebek Geçidi’ne çıktık.

08.07.2017 Foto: İbrahim Akan

08.07.2017 – Şebek Geçidi’nden Şebek Vadisi, Aydıncık, Kümbetova, Kazankaya Kanyonu, Alan Dağı (1375 m), daha arkada Karadağ (1566 m) ve Kırklar Dağı’nın (1812 m) görünüşü. Foto: İbrahim Akan

Şebek Geçidi çok soğuktu. Nevalemizden bir şeyler atıştırırken o kadar üşüdüm ki polar ve bere giymek zorunda kaldım. Atik bir şekilde bir şeyler atıştırdıktan sonra Şebekpınarının lezzetli suyunu içtik ve Aydıncık ilçe merkezine indik. Aydıncık derenin içinde kalmasından mütevellit etrafındaki, benzer rakımlı, köylere nispeten daha sıcak oluyor. Şebek’teki soğuktan sonra Aydıncık’ın sıcağı bizi acıktırdı. Kısa bir süre önce bir şeyler atıştırmamıza rağmen birkaç bin nüfuslu küçük ilçe Aydıncık’ın esnaf lokantalarından birinde yemeğimizi yedik. Ardından da bir Önemli Doğa Alanı (ÖDA) olan Kazankaya Vadisi’ne doğru yola koyulduk. Kazankaya Vadisi’nde rakım 550 m’ye kadar düştüğü için Akdeniz mikrokliması görülüyor ve Akdeniz fitocoğrafik bölgesinden birçok bitki türü var. Kanyonun İncesu tarafında kızılçam (Pinus brutia) ormanları, nehir kenarında çınar (Platanus orientalis) ve incir (Ficus carica) toplulukları, etrafta tarım alanları, bozkırlar, karaçalı – menengiç toplulukları ve meşe ormanları mevcut. Doğal olduğu kadar arkeolojik olarak da oldukça değerli bir alan. Kanyonun içinde eski yerleşim alanları var. Ayrıca Kybele kabartması olduğundan bahsediliyor. Kanyonun içinde birkaç km’lik yürüyüş yaptık. O kadar sıcaktı ki onlarca kilometre yürümüşçesine yorulduk. Devasa kireç taşı blokları arasında insan kendisini oldukça aciz hissediyor. İnsanoğlunun sonu gelmez kibir ve açgözlülüğünün anlamsızlığını anlıyorsunuz. Kanyondan oldukça bitkin bir şekilde ayrıldık ve kanyonun Çorum kısmına gitmek için yola çıktık. 18. yy iskan politikaları sonucunda Dersim, Erzurum, Harput çevresinden bölgeye yoğun bir Kürt Alevi nüfusu göçüyor. Baskılardan dolayı köylerin birçoğu dağlık alanlarda kurulmuş. Bu şirin köylerin içinden geçerek Çorum’un Ortaköy ilçesinin 2 km yakınındaki Şapinuva’ya geliyoruz. Hititlerin önemli merkezlerinden birisi olan Şapinuva’yı gezdikten sonra kendimizi İncesu Köyü’ne atıyoruz. Bu sefer kanyonun Çorum tarafındayız. Yozgat tarafından daha farklı manzaralar karşılıyor bizi. Kanyonun her iki tarafı da eşsiz. Kanyondaki yürüyüşümüz sonrasından Kybele kabartmasına ulaşmak istiyoruz ama hem yorgunluk hem de kaya düşmesi sonucunda tehlikeli hale gelmiş yol sebebiyle gidemiyoruz. O kadar yorulmuşuz ki kendimizi köye zor attık. Yol boyunca Havadelisi bize birçok Kütahya türküsünün kaynak kişisi olan Hisarlı Ahmet’ten kayıtlar dinletti. Muhteşemdi. Kütahya halk kültürü o kadar zengin ki. Gomidas Vartabed gibi büyük bir etnomüzikolog çıkmış Kütahya’dan. Köye vardık. İstirahatten sonra yine muhabbet muhabbeti açtı. Çok keyifli birkaç gün geçirdik birlikte. Umarım bu buluşmalara devam eder, birlikte güzel vakit geçirebiliriz.

08.07.2017 – Kanyonun Yozgat tarafı. Foto: İbrahim Akan

08.07.2017 – Kanyonun Yozgat tarafı. Foto: İbrahim Akan

08.07.2017 – Kanyonda gezerken önümüze birden bir kınalı keklik – Alectoris chukar çıktı. Çok mutlu olduk hayvanı yakından gördük diye. Sonradan bir şey dikkatimizi çekti. Hayvan kaçmıyordu. Bir baktık ki ayağında halka var. Daha sonradan haberlere baktığımızda kısa bir süre önce kanyona keklik bırakıldığını okuduk. Doğal olmayan ortamlarda üretilen kekliklerin doğaya salınmasının ekolojik anlamnda hiçbir esprisi yok. Çünkü birçoğu predasyon dolayısıyla kısa sürede ölüyor. Eğer tür korunmak isteniyorsa doğadaki popülasyonların korunması lazım. Foto: İbrahim Akan

08.07.2017 – Kanyonun Yozgat tarafı.

08.07.2017 – Kanyonun Yozgat tarafında Havadelisi. 🙂

08.07.2017 – Kanyonun Yozgat tarafı. Kanyon bitkiler için önemli olduğu kadar kuşlar için de çok önemli. Popülasyonları oldukça azalsa da alanda hala kızıl akbaba, kara akbaba, küçük akbaba, kara leylek ve kaya kartalı gibi türler var.

08.07.2017 – Şapinuva.

08.07.2017 – Kanyonun Çorum tarafı.

08.07.2017 – Kendimizi de çekelim dedik. 🙂

08.07.2017 – Köye vardığımızda büyükbabam bizi doğada gördüklerini zihninden ve ustalığından geçirip yaptığı çeşmenin başında bizi karşıladı.

Yoksa?!

$
0
0

Havadelisi.com Uzun Vade Departman Müdürü Erdem Erdoğan’dan (Santiago), yürekleri ağza getiren bir analiz…
——

Aralık ayının ilk yarısını Atlantik’ten hücum eden İzlanda siklonlarıyla, bol yağışla ve batıda normallerin biraz altında diğer yerlerde normallerin biraz üzerinde sıcaklıklarla tamamlıyoruz. Geçtiğimiz günlerdeki yazımızda da belirttiğimiz üzere Aralık ayı son haftasına kadar bu şekilde hızlı sistem geçişleriyle geçecek gibi görünüyor.

Sonrasında ise çok yukarılardan gelen bir kararla bu gidişat değişecek gibi görünüyor. Aşağıda 14.12.2018 Cuma günü GFS 06Z çalıştırmasına ait 10 hPa basınç seviyesine (stratosfer) ait anomali haritasını görüyorsunuz. Bu harita modelin çıktısı yayınlanan en son saatini, yani 384. saati gösteriyor. Bu, sayısal modeller için çok uzun bir süre ve ciddi değişim ihtimali olmasına rağmen, 10 hPa verileri aşağı atmosfer verilerine göre çok daha istikrarlı ilerlediğinden analiz için kullanılmasında bir sakınca yoktur.

Son birkaç GFS çalıştırmasında yukarıdaki gibi kutupsal girdap (polar vortex) yerdeğişimi ve ani stratosfer ısınması dikkat çekiyor. Fakat buradaki en önemli kısım ısınmanın şiddeti ve yerleştiği bölge… Buradan yola çıkarak, Batı Rusya’nın kuzeyi ve İskandinavya civarlarında hangi ocak aylarında 10 hPa sıcaklıkları en yüksek seviyede gerçekleşmiş onu araştırdık. Aşağıdaki haritada incelediğimiz bölge görünmektedir.

1979-2017 yılları arasındaki verileri döktüğümüzde karşımıza aşağıdaki grafik çıktı. Bu grafikten de yukarıda seçili bölgedeki en yüksek 10 hPa sıcaklıklarından ilk 10 tanesini seçip analizimizde kullandık.

Bu seçilen 10 Ocak ayının anomali haritalarını da tek tek inceleyip en başta gördüğünüz GFS 06Z çalıştırmasına en çok benzeyenleri (1987, 1992, 2006, 2012) NOAA sitesinden harmanladık, sonuç aşağıda. Bir hayli benzerlik var. (Benzemiyor demeyin, yukarıdaki harita Avrupa tarafından bir alttaki harita ise Amerika tarafından bakıyor).

Yukarıda ortaya çıkan benzer yıllar gerçekten çarpıcı… Tüm hava delileri bu seneleri ezbere bilir. Aşağıda ise stratosfer hareketlerinde benzerliği yakaladığımız bu dört yılın Ocak ve Şubat aylarının 500 hPa jeopotansiyel yükseklik anomali haritalarını görebiliyoruz. Mevsimin genel gidişatına göre 1992 kışı aralarında biraz sıradışı kaldığından (Türkiye için kayıtlı tarihin en soğuk kışlarından biri) şimdilik onu bir kenara ayıralım.

Yukarıdaki haritada 1992 dışında kalan üç yılın ocak-şubat ayı var ve görünümler kabaca  birbirine epey yakın… 1987, 2006 ve 2012. Bu üç kışı aşağıda birleştirdiğimizde Avrupa’nın kuzey batısında baskın bir yüksek basınç, orta ve doğu Avrupa’da ise Rusya üzerinden gelen negatif anomalileri görebiliyoruz. Üç-dört kışın karışımından bu denli yüksek bir anomali ortaya çıkması nadirdir.

Seçilen üç seneye ait 850 hPa sıcaklık anomalisi de aşağıda, Avrupa Kıtası için efsane bir kış ortaya çıkıyor.

Bu sene Ilıkçı Reyiz’i ihraç ettiğimiz okyanus ötesiyle sağlama yaparsak, aşağıda bu üç kışa ait ocak aylarının Kuzey Amerika’daki 850 hPa sıcaklık anomali haritasını görüyorsunuz. Normallerin üzerinde bir Ocak ayı gerçekleşmiş görünüyor. Onun altında ise dün sabahki verilerle hazırlanan ECMWF 45 günlük model demetine ait 850 hPa sıcaklık anomali haritasını görüyorsunuz. Seçili tarih 15 Ocak 2019. Bizce bu iki harita da bir hayli benzer. Ilıkçı Reyiz Amerika’ya uğurlu gelmiş gibi görünüyor 😀

Son olarak da aşağıda, benzer üç senenin Ocak ve Şubat aylarına ait Türkiye 850 hPa sıcaklık anomali haritasını görüyorsunuz. Türkiye’nin batısında normallerin altında, doğusunda ise normallerin üzerinde sıcaklıklar gerçekleşmiş.

Sonuç olarak, ilk paylaştığımız harita olan GFS 06Z 10 hPa anomali değeri yukarıdakinden çok fazla sapmaz ise, Ocak ve Şubat aylarında Türkiye de dahil olmak üzere (başta Marmara Bölgesi) Avrupa Kıtasını müthiş aksiyonlu bir dönem bekliyor gibi görünüyor.

Umarız Avrupa’nın batısından ziyade bizim tarafa doğru meyleden sistemler olur. Allah’ım konuyu biliyosun, amin 🙂

Havadelisi.com DEPLASMANLI Hava Tahmin Ligi 2019 Kış Sezonu

$
0
0

Her bir maç ev sahibi tahmincinin istasyonunda olur. Tahminler pazar günü saat 23:59’a kadar girilmelidir.

3. Tur ilk maç tahminlerinizi buradan girebilirsiniz. Fikstür aşağıdadır.

Tahminler ve Gol Aralıkları:

3. Tur 1. Maçlar: Gün 1-2, Gün4
2. Tur Rövanş: Gün1-2, Gün4
2. Tur 1. Maçlar: Gün1-2, Gün 4
Hafta 6: Gün1-2, Gün4
Hafta 5
Hafta 4: Gün1-2, Gün4
Hafta 3: Gün1-2, Gün4
Hafta 2: Gün1-2, Gün4
Hafta1

(aralıkların nasıl belirlendiğini buradan okuyabilirsiniz)

Toplu Sonuçlar: Hafta 1, Hafta 2, Hafta 3, Hafta 4, Hafta 5, Hafta 6, 2. Tur, 3. Tur

Puan Durumu: Grup A-F, Grup G-K (Hafta 6 sonu)

3. Tur Kura Çekimi’ni banttan izleyebilirsiniz:
https://youtu.be/B2UUfX_Ui70 (tam 15. dakikada başlıyor)

2. Tur Kura Çekimi’ni banttan izleyebilirsiniz: https://goo.gl/qMUYN1

Lige daha önce hiç katılmayanlar için açıklamalar daha aşağıdaki paragraflarda…

Ligimiz ana hatlarıyla geçen yılın aynısı olacak, heyecanı arttırıp şans faktörünü ortadan bir miktar kaldırmak için birkaç değişiklik yaptık, şu şekilde:

  • Grup aşamasında gol atma kurallarını değiştirdik. Matematiği biraz karmaşık olduğu için ayrıntısına girmiyoruz (ayrı bir dosya ile daha sonra bilgilendirme yapacağız), şimdilik şunları bilmeniz yeterli: Gol atabilmeniz için rakibinizden daha iyi tahmin yapmaya ek olarak, 1) tahmininizin, rakibinizin tahminine çok yakın olmaması, 2) ölçülen değerden çok fazla sapmamanız da gerekiyor. Ayrıca yağış tahminlerinde, yağışı gerçekleşenden fazla tahmin edenlere, gerçekleşenden az tahmin edenlere nazaran küçük bir avantaj sağlanacak.
  • Tahminciler, tahminleri belli olduktan sonra, oluşturacağımız basit tablolara bakarak ölçülen değer hangi aralıkta çıkarsa rakiplerine gol attıklarını kendileri kontrol edebilecekler.
  • Çeyrek final, yarı final ve final müsabakaları pazar-çarşamba oynanacak (ilk maç + rövanş).
  • Geçen sene çeyrek final oynayan tahminciler ön elemeye katılmadan, seri başı olarak grup aşamasından itibaren turnuvaya katılabilecekler. Bunlar: Mert Baştürk, Commandouz, Falkan82, KaanGr2, WhiteFox, İzmirdeHava, OzanDeniz, Havadelisi

———————————

(İLK DEFA KATILACAKLAR İÇİN) BELLİ BAŞLI KURALLAR

  • Bir haftalık ön eleme tahmini ile, seri başlarına ek olarak lige katılacak 36 kişi belirlenecek. Bunların baş tarafına, geçen sene ilk 8’e girenler de (seri başları) eklenince toplam 44 tahminci gruplara kalmış olacak. Eğer geçen sene ilk 8’e girenlerden lige katılmak istemeyenler olursa ön eleme turunun yedekleri 45., 46., vb) de gruplara kalabilecek. Ön eleme tahminleri İstanbul Atatürk Havalimanı için yapılacak (kapanacağı için, hürmeten…)
  • 44 kişi, ön eleme sonuçlarına göre, 11 gruba dağıtılacak. (Lige devam edip etmeyeceğinizden emin değilseniz lütfen ön elemeye katılmayınız! İlk 44’e kalıp grup maçlarının (toplam 6 maç) herhangi bir aşamasında ligi bırakanlar, gelecekte Havadelisi.com‘ca düzenlenecek turnuvaların tamamından men edilecektir!) 
  • 4’er kişiden oluşacak 11 grupta herkes kendi seçtiği istasyonda 3 maç, deplasmanda 3 maç olmak üzere 6 maç yapacak (şampiyonlar ligi ile aynı). Tahminler her pazar saat 23.59’a kadar bu başlık altına yorum olarak gönderilecek. Tahmin formatını başlığın en altında, yorumların üst kısmında bulabilirsiniz.
  • İstasyonunuzu en başta seçeceksiniz, iç saha maçlarınızdaki istasyon hep aynı olacak, değiştirmek yok.
  • Her bir grupta grup sonuncusu olanlar, bir de “en kötü üçüncü” elenecek. Diğer tahminciler 2. tura (ilk 32) yükselecek.
  • İkinci ve üçünçü turda birbiriyle eşleşen tahminciler yine deplasmanlı olarak 2’şer hafta eleme usulü tahmin yapacaklar. Çeyrek, yarı final ve final maçları da deplasmanlı olarak, fakat -ligi hızlandırmak için- pazar+çarşamba yapılacak.
  • Böylece finale kalan iki tahminci, ön eleme hariç 6+2+2+1+1+1 = 13 hafta tahmin yapmış olacak.

————————–

Tahmin ve puanlama ayrıntıları:

  • Söz konusu haftanın maçını iç sahada yapıyorsanız kendi istasyonunuz için, deplasmanda iseniz rakibinizin istasyonu için, her pazar akşamı saat 24’e kadar; pazartesi (1. gün), salı (2. gün) ve perşembe (4. gün) günlerinin her birinin ayrı ayrı minimum sıcaklık, maksimum sıcaklık, toplam yağış ve kar var/yok durumlarını tahmin edeceksiniz. Böylece her maçta (her hafta) 3 gün X 4 değişken = toplam 12 ayrı tahmin yapılmış olacak.
  • Bu 12 tahminin her birinde, ölçülen değere kim daha çok yaklaşırsa (ve ayrıca daha iyi tahmin yapanın tahmini rakibin tahminine çok yakın değilse ve ölçülenden de çok fazla sapmadıysa) golü o atmış olacak. Tahminciler, tahminleri belli olduktan sonra, oluşturacağımız basit tablolara bakarak ölçülen değer hangi aralıkta çıkarsa rakiplerine gol attıklarını kendileri kontrol edebilecekler. Ayrıca yağış tahminlerinde, yağışı gerçekleşenden fazla tahmin edenlere, gerçekleşenden az tahmin edenlere nazaran küçük bir avantaj sağlanacak.
  • Galibiyet 3, beraberlik 1 puan. Puan durumuna atılan ve yenilen goller de işlenecek.
  • Herhangi bir maça çıkmayan (tahmin yapmayan) tahminci hükmen 7-0 yenik sayılacak.
  • Her bir grupta grup sonuncusu olanlar (11 kişi), bir de en kötü üçüncü (1 kişi) elenecek. Diğer tahminciler (32 kişi) 2. tura yükselecek. Puan eşitliğinde sıralamayı belirlemek için ikili averaja bakılacak; bu da eşitse genel averaja, o da eşitse atılan gol sayısına bakılacak.

—————-

*** İSTASYON SEÇİMİ ***

* Tüm tahminciler, MGM’nin günlük maksimum/minimum sıcaklık ve 24 saatlik toplam yağış listelerinde verileri günlük olarak ilan edilen herhangi bir istasyonu seçebilirler. Seçilen istasyon değiştirilemez ve katılımcının tüm iç saha maçlarında tahmin edilir. Aynı istasyon birden fazla tahminci tarafından seçilebilir.
* Kar var/yok durumu, yalnızca resmi sinoptik raporu bulunan istasyonlar için değerlendirmeye alınacak. Yani eğer maç yapılan istasyon için resmi sinoptik rasat yoksa, o maçta atılabilecek toplam gol sayısı 12’den 9’a düşecek (kar var/yok durumu rakipler arasında genelde fark yaratacak bir değişken olmadığı için bu ölçüt zaten çok önemli de olmayabilir, rakipler tamamen aynı tahmini yaptıklarında gol atılmamış oluyor). Kar var/yok teyidinin nasıl yapılacağı şu yorumda ayrıntılı anlatılıyor.
* Tahmini yapılan istasyonun herhangi bir ölçümü MGM tarafından ilan edilmezse, bu veriye (aynı istasyonda ölçülmüş olması şartıyla) başka kaynaklardan ulaşılmaya çalışılacak. Yine de ulaşılamıyorsa, ilan edilmeyen verilerin galibiyet/mağlubiyet durumunu etkileyip etkilemediğine bakılacak. Eğer etkiliyorsa, maç tatil edilecek ve takip eden hafta ortasında tekrar oynanacak.

———————————

*** GRUPLARIN OLUŞTURULMASI ***

Ön eleme sonrasında ilk 44 sırayı alacak tahminciler (bunlara geçen senenin ilk 8’i dahil); ilk 11, ikinci 11, üçüncü 11 ve dördüncü 11 olmak üzere dört torbaya bölünecek ve her gruba, her torbadan 1’er adet tahminci, aşağıdaki tablodaki gibi yerleştirilecek: (Torbalardaki sıra numaraları https://www.random.org/lists/ adresinden yararlanılarak karıştırılmıştır):

GRUPLAR.png

*** FİKSTÜR ***
(tüm tarihler bir pazar günüdür ve tahminler akşam saat 23:59’a kadar yapılacaktır)

16 Aralık: ÖN ELEME MAÇLARI (Herkes İstanbul Atatürk Havalimanı‘nı tahmin edecek)
23-30 Aralık, 6-13-20-27 Ocak: GRUP MAÇLARI (6 HAFTA)
3 Şubat – 10 Şubat: 2. TUR MAÇLARI
17 Şubat – 24 Şubat: 3. TUR MAÇLARI
3 Mart Haftası: ÇEYREK FİNAL MAÇLARI
10 Mart Haftası: YARI FİNAL MAÇLARI
17 Mart Haftası: FİNAL MAÇI

  • 2. tur eşleşmeleri için; grup birincileri, ikincileri ve üçüncüleri ayrı ayrı torbalara dağıtılacak. Grup birincileri grup üçüncüleri ile oynayacak. En kötü grup birincisi, grup ikincilerinin torbasında olacak ve grup ikincileri kendi arasında eşleşecek. Tüm eşleşmeler kura ile (her bir torbadaki numaralar karıştırılarak) belirlenecek.
  • 3. turda, 2. turda grup birincilerinin yer aldığı eşleşmelerin galipleri grup ikincileri maçlarının galipleri ile oynayacak. Kalan grup birincileri kendi arasında eşleşecek. Tüm eşleşmeler kura ile (her bir torbadaki numaralar karıştırılarak) belirlenecek.
  • Çeyrek final ve yarı final eşleşmeleri kura ile belirlenecek.

TÜM UYARILARI DİKKATLE OKUYUNUZ.
*Tahminler her zaman, ev sahibi tahmincinin istasyonu için yapılır!
*Sıcaklık tahminleri tek bir ondalık basamak ile (mesela 5.4), yağış tahminleri tam sayı olarak (mesela 12) yazılmalıdır.
*Son tahmin girme zamanı her hafta pazar günü saat 23.59’dur. Tahmin formu saat 00.00’da kapanır.
* Eğer maç listesinde, ev sahibi tahmincinin istasyon adının yanında [Kar+] ibaresi varsa kar var/yok tahmini de mutlaka yapılmalıdır. Bu ibare yoksa, kar kategorisi dikkate alınmaz.

DİKKAT: Tahminini yapacağınız her bir gün için,
* En düşük sıcaklık, tahmini yapılan günden bir önceki gün saat 18 UTC ile tahmini yapılan gün saat 06 UTC arasında ölçülen en düşük sıcaklıktır. MGM’ce, tahmini yapılan gün TSİ 09:00’dan sonra ilan edilir.
* En yüksek sıcaklık, tahmini yapılan gün saat 06 UTC ile tahmini yapılan gün saat 18 UTC arasında ölçülen en yüksek sıcaklıktır. MGM’ce, tahmini yapılan gün TSİ 21:00’den sonra ilan edilir.
* 24 saatlik toplam yağış, tahmini yapılan gün saat 06 UTC ile tahmini yapılan günden bir sonraki gün saat 06 UTC arasında ölçülen toplam yağıştır. MGM’ce, tahmini yapılan günden bir sonraki gün, TSİ 09:00’dan sonra ilan edilir.
* Kar var/yok durumu, tahmini yapılan istasyonda tahmini yapılan gün saat 06 UTC’de (TSİ 09:00) kar örtüsü olup olmadığına göre belirlenir ve yalnızca yanında [Kar+] ibaresi bulunan istasyonlar için yapılır (ayrıntılı bilgi).

 

Diğer tüm duyurular bu başlıktan yapılacaktır.

Uzun Süreli Soğuklar ve İç Bölgelerde Yoğun Kar!

$
0
0

Alkım Yılmaz, Erdem Erdoğan ve Mehmet Göktuğ’un ortak değerlendirmeleri…


Aralık ayının büyük bir kısmını İzlanda Siklonlarının etkisi altında ülke genelinde bol yağışlı, aksiyonlu ve aşağıdaki sıcaklık dağılımı ile geride bırakıyoruz.

Bugünden itibaren ise bambaşka bir döneme giriyoruz, Azor yüksek basıncının Orta ve Batı Avrupa civarlarına konumlanması ile en az 10-15 gün tüm ülke olarak mevsim normallerinin altında kalacağız. Bu süre boyunca iç bölgelerde yoğun kar yağışları ve buzlanma görülecek, aynı eski kışlardaki gibi doğudan kar manzaraları vb. haberler sıkça gündemi işgal edecek.

İşte bu dönemin ilk sistemi bugün, yani 25 Aralık 2018 sabah saatleri itibariyle Marmara Bölgesinde etkili olmaya başladı. Arabistan Saati ile 08:30’a ait radar görüntüsü sistemin İç Anadolu Bölgesine giriş yapmaya başladığını gösteriyor.

Kuzeybatıdan gelen soğuk cephe üzerindeki ikincil siklon oluşumu Akdeniz üzerinden Anadolu’ya bolca nem taşınımına sebep olacak. Bu bol yağış soğuk cephenin ardındaki güçlü soğuk hava sayesinde karasal Anadolu’da tatmin edici kar yağışları olarak görülecek. Ardından da birçok yerde kuvvetli buzlanma meydana gelecek. Başta trafik olmak üzere büyük sıkıntılara yol açabilir.

İstanbul’da ise bu sistem il genelinde saf kar yağışı ve kartopu oynamak anlamında umut vadetmiyor. Sebebi bu sistemin soğuğunun İstanbul özelinde yetersiz kalması, İstanbul’un deniz kıyısında rakımı düşük bir il olması nedeniyle yer soğuğunun deniz üzerinden gelecek poyrazla büyük ölçüde kırılması. Bu nedenle kıyılarda kar yağışının örtü yapacak düzeyde etkili olmasını beklemiyoruz. Bununla birlikte pazartesiyi salıya bağlayan gece (dün gece) kuvvetli lodosla başlayacak şiddetli yağmurun Salı günü sabah saatlerinden itibaren bu kez kuvvetli kuzeyli rüzgarların getirdiği soğuma ile birlikte yüksekliğe bağlı olarak karla karışık yağmur ve zamanla kar yağışına dönmesi muhtemeldir. Yağışın etkili ve sürekli kısmı öğle saatlerinde İstanbul’u terk etmiş olacak. Ardından sıkı takipçilerimizin geçtiğimiz yıllardan hatırlayacağı DEK (deniz etkisiyle kar) sağanakları devreye girecek. Bu tür yağışların belirsiz aralıklarla yine belirsiz bir rotada peydahlanacağını, yağışların sıcaklığa bağlı olarak karla karışık yağmur ve kar şeklinde görüleceğini, yarın(salı) akşam ve gece saatlerinde bu sağanağın etkilediği güzergahlarda birkaç cm(belki bir miktar daha fazla) kar birikimi yapabileceğini öngörüyoruz. Şanslı bir muhitte iseniz Çarşamba sabahı kalktığınızda beyaz bir örtüyle karşılaşmanız mümkün. Ciddi bir değişim olmazsa bu sağanakların sıklığı Çarşamba günü öğle saatlerinden itibaren azalacak ancak Perşembe günü erken saatlere kadar bazı semtlere uğraması mümkün görünüyor. Kent genelinde kar yağışı, buzlanma ve zaman zaman etkili olabilecek fırtınadan kaynaklı aksamalar beklemiyoruz ancak yerel bazda özellikle DEK bantlarının ziyaret ettiği semtlerde geçici süreli sıkıntılara karşı tedbirli olmakta fayda var. Okulların tatil olma ihtimalinin gündeme geleceğini sanmıyoruz. Salı günü beklentilerimizin dışında bir gelişme olursa güncelleme yapacağız.

Ankara’ya gelince; Salı günü kuvvetle muhtemelen öğle saatlerinden sonra yağışlar karla karışık yağmura dönmüş olur. Akşam 18-20 arası ise kent geneli beyaz örtüyle kaplanacak. Yağışlar yer yer kuvvetli olacak ve buzlanma trafikte ciddi sıkıntılara yol açacaktır. Çarşamba hafifleyecek olan yağışların ardından uzunca bir süre Ankara’da sıcaklıklar sıfır derece üzerini göremeyecek. Her şekilde tedbirli olmalı ve salı günü akşama doğru trafikte olmamanız önerilir. Ankara’da çarşamba ve hatta perşembe günleri okulların tatil olma olasılığı oldukça yüksek. White Fox’tan gelen son verilere göre TBMM Bahçesi gibi alçak yerler 15 cm civarında, Bilkent gibi yüksek rakımlı yerler 30 cm civarında örtü kapabilir.

Bu sistemler silsilesi iç ve doğu bölgeleri kara gömecek, köy yollarını kapatacak, uzunca bir süre soğuğuyla ve bazı kentlerde yol açacağı ciddi sıkıntılarıyla gündeme kalacağa benziyor. Marmara ve Karadeniz kıyıları için soğuma yetersiz kaldığından gündelik hayatı etkileyecek düzeyde bir hadise beklemiyoruz. Türkiye’nin geri kalanını merak edenler için son yıllarda zamanında uyarıları ile çok güzel işler çıkartan MGM’nin internet sitesini takip etmelerini öneririz. Ayrıca telefonlarınıza kuracağınız MGM uygulaması da anlık uyarılarıyla sizin zamanında haberdar olmanızı sağlayacak. Burası bizim vergilerimizle varlığını sürdürdüğünden zamanında yapılmayan uyarılardan ve bilgi eksikliğinden kaynaklı olası mağduriyetlerimiz için hesap sorabileceğimiz bir devlet kurumu olması nedeniyle her türlü ihtiyacımıza cevap verecektir. Örneğin aşağıdaki yurt genelini kapsayan uyarı gayet yerinde.

Önümüzdeki senelerde böyle bir sistem vardı acaba nasıldı, kar ne zaman başladı vb. pişmanlıkları yaşamamak için bu başlığa gözlem, fotoğraf ve yorumlarınızla katkıda bulunmanızı da önemle rica ederiz.

 

Soğuklar Uzuyor, Kar Sahillere İnmeye Başlıyor!

$
0
0

10 gün önce açtığımız başlıkta uzun süreli soğuklar ve iç bölgelerdeki kar yağışlarından bahsetmiştik; henüz bu soğuklar süpürülmeden, soğuk çekirdeği Balkanlar’a inecek olan İzlanda kökenli yeni bir soğuk hava dalgası ziyaretimize geliyor. Batı Avrupa’da bir müddet asılı kalacak olan yüksek basınç merkezi sayesinde önümüzdeki bir hafta on gün çoğu bölgemizde yine normalden soğuk ve yağışlı geçecek.

GFS’nin bir hafta önce Orta ve Doğu Karadeniz’e indirdiği bu sistem gün gün batılayarak aşağıdaki haritada görüldüğü şekilde Balkanlar’a iniyor. Bu sert soğuklara tepki olarak ise Kuzey Ege’de oluşan ve çok hızlı hareket eden bir alçak basınç merkezi “Ayvalık-Sakarya” rotasından hızlıca Karadeniz’e çıkıyor.

Soğumanın çok batıda kalması ve alçak basınç merkezinin İstanbul’a çok yakın geçmesi sebebiyle İstanbul’da önümüzdeki günlerde (pazar akşamına kadar) hava yine soğuk ve aralıklarla yağışlı olacak, fakat tüm şehri etkileyecek ve kar sevenleri tatmin edecek bir kar yağışı BEKLEMİYORUZ. Deniz kıyısındaki tüm şehirler için kar vaziyeti halihazırda budur (Çanakkale ve Tekirdağ hariç, buralar Trakya’da).

İstanbul’da perşembe gecesinden itibaren hafta sonu da dahil olmak üzere ara ara görülebilecek sulu kar ve kar yağışları, Trakya’ya yakın ve/veya yüksek semtlerde (Başakşehir, Çekmeköy vb.) kısa süreliğine ince bir örtü oluşturabilir, fakat ‘beklentiler’i karşılamaktan son derece uzak olacaktır. ‘Düzgün’ kar yine çoğunlukla Trakya’da ve iç bölgelerde görülecektir. Cumartesi günü öğleden sonraya kadar yağacak olan kar ve sulu kar miktarını aşağıdaki haritada görebilirsiniz.

Önümüzdeki hafta pazartesi gününden itibaren ise Balkanlar üzerinden yeni bir soğuk hava dalgası ve şehrin birçok yerinde birikim yapabilecek kar yağışı gelme ihtimali mevcut ama bu konuda henüz bir netlik yok. Haberdar edeceğiz.

Geçen yıl da yazdığımız gibi; siz artık Godzilla vb görmüş, dolayısıyla birtakım şeyleri aşmış olması gereken hava delilerisiniz. Tırışkadan karlar için kendinizi heder etmeyiniz, azcık vakur olunuz.

Viewing all 221 articles
Browse latest View live